Inhoud
Clubhuis
Definitie
Het clubhuis is de ontmoetingsplek waar clubleden, gasten en bezoekers elkaar treffen. Op golfbanen is het clubhuis vaak gekoppeld met voorzieningen als kleedruimtes voor dames en heren, een golfshop, een restaurant en/of bar, een terras en eventueel vergader- en groepsruimtes. Er zijn clubhuizen die dateren van begin 1900. Het clubhuis van Zuid-Afrikaans oudste club (1885), dateert van 1923 (zie foto).
Niet altijd is het clubhuis even oud als de baan. Nederland kent de zg. “oude zestien”, zijnde de vooroorlogse golfclubs in Nederland.
Functie
Als eerste ontmoetingsplaats presenteren veel clubs het logo of de naam op of voor de gevel van het clubhuis. Zie de diverse voorbeelden hierna op de foto's. Een welkomstgroet die soms ook apart nog eens letterlijk staat aangegeven. Incidenteel gelijktijdig met bijzondere programma’s of evenementen. Ook wordt veelvuldig aan de voordeur al een overzicht van de baan gepresenteerd. Het clubhuis fungeert op veel banen als 'Hole 19'.
Naast ontmoetings- en rustplaats is het clubhuis ook het punt van vertrek, het startpunt voor het spelen van een golfronde of het doen van een clinic. In het clubhuis of aangesloten golfwinkel, de 'golfshop' genoemd, wordt starttijd uitgeschreven. Daarbij wordt ruimte geboden om zich te verkleden, bezoek aan het toilet en nadien de mogelijkheid om te douchen.
Huishoudelijke regels
Aan de voordeur kunnen hier aan de gebruikers en bezoekers de gehanteerde regels worden getoond, dit met betrekking tot houding en gedrag of kleding en schoeisel. Dat kan met informatieoverdracht op bebording maar ook door personele bezetting aan de ingang van het clubhuis.
Extra services
Bij grotere clubs en clubhuizen, kunnen extra services verleend worden gericht op gezondheid, verzorging en comfort.
Speeltuin of kinderopvang
Voor jeugdleden maar ook voor opvang van bezoekende kinderen met ouders, kan een speeltuin een ware verrijking zijn.
Thuisbaan topspelers
Banen met eigen leden, ook wel clubbanen, naast privé-banen met meerdere playing - eigenaren, kunnen golfers voortbrengen die zich binnen de top-golfsport weten te onderscheiden. In Nederland zijn dit bijvoorbeeld; Robert-Jan Derksen, Maarten Lafeber, Joost Luiten, Robin Kind, Tim Sluiter, Reinier Saxton, Wil Besseling en Taco Remkes. Bij de dames zijn dit bijvoorbeeld; Dewi-Claire Schreefel en Christel Boeljon.
Robert-Jan Derksen
Buitenland
Ook in het buitenland kennen we thuisbanen van beroemde spelers. Ter ere van hun golfprestaties kunnen golfbanen hier op diverse manieren binnen het clubhuis blijk van geven, zoals op onderstaande foto's aangegeven.
Louis Oosthuizen, thuisbaan: Mosselbay Golf Club, Mosselbay, Western Cape - Zuid-Afrika.
Recordhouders
Ook houders van het baanrecord kunnen een ereplaats krijgen binnen het clubhuis. Op diverse manieren wordt binnen sommige clubhuizen de record-scorekaart gepresenteerd.
Greenfeespelers
Op banen waar niet continue personeel beschikbaar is om greenfeespelers te ontvangen of te woord te staan, worden wel faciliteiten aangeboden om zichzelf te redden met zowel de greenfeekaart als ook de betaling. Duidelijke en heldere instructie is hier wenselijk en wordt zowel buiten als binnen in het clubhuis geboden. Zie ook het Hoofdstuk Informatieoverdracht.
Clubhuis indeling
Niet zelden zijn er speciale verenigingsruimtes, soms opgedeeld voor heren, dames en jeugd. Hier worden bijzonderheden bekend gemaakt, wedstrijduitslagen opgehangen, speelkaarten beschikbaar gesteld, bestuurszaken aangegeven, Natuur en milieu-informatie verstrekt e.d. Op uiteenlopende punten in het clubhuis kunnen via speciale borden of opschriften, kampioenen van bepaalde wedstrijden worden gepresenteerd of voorzitters van verenigingsbestuur, prominente bezoekers of beroemdheden of Hole in One spelers.
Het clubhuis biedt mogelijkheden van een eenvoudige tot zeer uitgebreide horeca, van een kop koffie tot barbezoek, van een eenvoudige hap tot een uitgebreid diner. Afhankelijk van de grootte van de club en het clubhuis, kan er apart een restaurant of rotisserie zijn. Hierbij vaak inbegrepen de service van een terras en terrasbediening en in landen buiten Nederland, soms ook half-way.
Zo is afhankelijk van de grootte ook de mogelijkheid aanwezig tot bezoek aan sauna, whirlpool, zwembad of massage en fysiotherapie, beautysalon of zijn er schoenpoetsservices, trolley- en buggyservices of zelfs mogelijkheden voor overnachting.
Organisatorisch zijn clubhuizen meestal ook gekoppeld aan een golfshop, de uitgifte van trolleys en buggy's, werkruimte voor de caddymaster, kantoor voor pro’s, bestuur, directie, management, coursmanager of baancommissarissen en soms referee en centrale bedrijfsadministratie.
Om of nabij het clubhuis wordt niet zelden ook kunst aangeboden, kan er een expositieruimte zijn, zijn er een of meerdere beelden of schilderwerk te bezichtigen of is er een speciale fontein of waterpartij.
In het buitenland zijn beroemde clubs vaak gelieerd aan een Hotel & Spa, met uitgebreide faciliteiten als zwembad(en), sauna, whirlpools, shops, healthcare e.d.
Afhankelijk ook van het gebied waar het clubhuis is gesitueerd, kan het ook een ontmoetingsplaats zijn voor passanten uit andere recreatievormen. Te denken valt hier aan wandelaars, vogelaars, fietsers of ruiters, die gebruik maken (afhankelijk van de mogelijkheden), van het clubhuis en de voorzieningen daarbinnen, de horeca of het terras.
Hole 19
Niet zelden wordt het clubhuis in relatie met de horeca, een golfterm toegedicht als Hole 19, Tee 19 of bij grotere banen, zelfs Green 46 (zie onderstaande foto's).
Vorm
Gelet op de enorme architectonische verschillen in clubhuizen, in grootte en inrichting en het feit dat baanpersoneel niet of nauwelijks een directe werkrelatie heeft met het clubhuis, gaan we daar hier niet diepgaand op in.
Clubhuizen kunnen vrij beperkt van omvang zijn tot zeer groot, van boerderijvorm tot kasteel, van klassiek tot zeer modern. Ze kunnen zijn gelegen aan het water, in het bos of in open terrein, aan de voet van een berg of op rotsen aan de kust, in de duinen of in de bebouwing, op maaiveldhoogte toegankelijk zijn of verhoogd liggen. De toegang kan eenvoudig direct vanaf de Parkeerplaats zijn, via oprijlanen of aparte toegangswegen, via een loopbrug of een onderingang. Te divers om in deze site over uit te wijden!
Foto's hierna: Clubhuizen zijn er in allerlei vormen, afmetingen, bouwstijlen en inrichting.
Techniek
In Nederland zijn veel clubhuizen gebouwd op 'terpen', op opgehoogde plaatsen binnen de baan en daarom voorzien van toegangstrappen. In die gevallen is er niet altijd een direct zichtbare hellingbaan aanwezig, om anders dan via de trap boven te komen. Dit is een punt van aandacht in relatie met de oudere golfers en gehandicapte golfers. Zo ook de ondersteuningsmogelijkheden bij trapgebruik (leuning of handgeleider) of liften.
We gaan hier niet verder in op de eventuele aanwezigheid van extra faciliteiten voor gehandicapten zoals een aangepast toiletten en aangepaste kleedruimte, toegankelijkheid tot bar, golfshop, restaurant of terras. Dit zijn meer bouwtechnische zaken.
Foto 1, 2, 3, 4, 5 en 6: Op ‘terpen’ gebouwde clubhuizen zijn veelal voorzien van hoge toegangstrappen.
Het clubhuis wordt veelal vanaf de centrale parkeerplaats benaderd, dat betekent dat de bewegwijzering helder en duidelijk dient te zijn, even als de toegangsweg naar de entree.
Punt van aandacht is nabij het clubhuis ook de parkeervoorziening voor trolleys en buggy's, van mensen die nog gaan spelen en van mensen die uitgespeeld zijn en even rust nemen of bij half-way. Dit kan voor de ingang van het clubhuis zijn, vrij om te plaatsen of gestuurd via daarvoor in aanmerking komende stukken terrein bij de entree. Het kan in de open lucht zijn, maar ook overdekt of binnen in het clubhuis.
In de duurzaamheidsfilosofie past uitgebreide aandacht aan de mogelijkheden binnen het clubhuis. Hier zijn zaken als HWA (hemelwater afvoer), innovatieve verlichting, windenergie, isolatie naast dakbegroening serieuze aandachtspunten.
Groen dak, dakbegroening of dakbegroeiing
Tegenwoordig hebben ook golfbanen steeds meer aandacht voor duurzaamheid qua bouw, inrichting en beheer. Zo zien we steeds meer bij dakrenovaties en nieuwbouw van het clubhuis, de toepassing van groendaken, begroeiing van platte of flauw hellende daken. Niet in alle gevallen is dit, vanwege de specialisatie, een onderhoudsonderdeel van de greenkeepers.
Informatie overdracht
Belangrijk om en nabij het clubhuis is de bewegwijzering, de communicatie richting golfers, bezoekers en gasten. Waar kan men heen, langs welke route en in welke richting, wat wordt er geboden. Waar is de Golfshop of uitgifte van greenfee, het toilet, de kleedruimte, de bar of het restaurant, het terras, de trolleyuitgifte e.d., of welke spelregels gelden hier lokaal? Daarnaast kan informatieoverdracht zijn gericht op verstrekking van klimaatgegevens, over het weer, windrichting en windsnelheid, temperatuur e.d.
Deze eerste kennismaking met de golfbaan zet de eerste indruk en die is van groot belang. Foto 1, 2, 3, 4, 5 en 6 bieden vormen van informatieoverdracht en aanwijzingen direct nabij het clubhuis.
Onderhoud
Voor baanpersoneel is onderhoud rond het clubhuis primair gericht op het buitenterrein, de beplanting, gazons, waterpartijen en het terras. In enkele gevallen ook dak- en gevelbegroeiing en interieurbeplanting. Schoonmaak binnen het clubhuis is vaak een zaak van uitbesteding, zo ook elektriciteit, loodgieterswerk, schilderwerk, sanitair, keukenonderhoud e.d.
Het clubhuis is het visitekaartje van de club en dus is onderhoud buiten en binnen belangrijk. In het buitenterrein om het clubhuis zijn veel onderhoudswerkzaamheden voor het baanpersoneel, waaronder; onkruidbestrijding, gewasverzorging, bestrijding van ongedierte, vegen, harken en egaliseren, ledigen van afvalbakken, schonen van schoenborstels en wasstraat, verwijderen van zwerfvuil, vruchten of zaden en blad in de herfst, gladheidsbestrijding in de winter, herstelwerkzaamheden aan terras en technisch/bouwkundige elementen (tuinmuren, windschermen, pergola’s, tuinverlichting, trappen), tuin- en terrasornamenten of tuin- en terrasmeubilair.
Hygiëne
Alle op hygiëne gerichte inspanningen zijn terug te vinden in relatie met de werkzaamheden zoals onder 'Onderhoud' aangegeven.
Veiligheid
Gelet op het feit dat het clubhuis een concentratiepunt is van mensen, zijn de veiligheidsaspecten hier uitermate belangrijk. Zowel in feitelijke aanwezigheid van kennis en vaardigheid met betrekking tot hulpverlening (BHV cursus) en calamiteiten, als in preventie. Ook de op veiligheid gerichte communicatie en informatieoverdracht naar golfers, bezoekers, gasten en personeel is belangrijk.
Preventie op diverse plaatsen en terreinen in en rond het clubhuis zijn niet alleen belangrijk, maar ook in relatie met wet en regelgeving verplicht. Te denken valt aan vluchtroutes, nooduitgangen, brandalarm, brandblussers, EHBO-trommel, defibrillator, rolstoel aanwezigheid, rust(verzorgings)kamer e.d.