Kunstgras

Kunstgras is een als gras aanziend of aandoend, kunstmatig product van uiteenlopend, synthetisch materiaal. Er wordt gesproken van kunstgrasvelden en speelgras. Verder van kunstgrasmat, kunstgras grasmat en kunstgrastapijt.

Kunstgrasvezels in backing, detailopname.

Kunstgras green voor Restaurant van Louis Oosthuizen in Mosselbaai, Zuid-Afrika.

Pitch en chip op kunstgras voorzien van targets en bunkers.

Kunstgras wordt binnen diverse sporten toegepast als terreinbedekking of als kunstgrasveld. Dit komt voor binnen sporten als voetbal, tennis, hockey, korfbal , rugby en smash court, maar ook bij honkbal, softbal en de paardensport en niet te vergeten; golf. Dit zowel bij indoor- of binnensport, als ook buiten.

Puttinggreen met kunstgras bekleding.

Kunstgrasmat als afslagmat, ingelegd in zware rand en backing (rug, onderlaag).

Privé puttinggreen van kunstgras.

Kunstgras afslagmat met meerdere afslagplaatsen. Gescheiden door contrasterende kleur en andere vezels.

Grote kunstgras oefenbaan met verschillende kunstgras banen.

Welvende afslagplaats van kunstgras.

Ook binnen veel recreatievormen en binnen de particuliere markt wordt kunstgras toegepast , bv. op speelplaatsen,in privé-tuinen, op terassen en campings, in volkstuinen, rond zwembaden en sportveldjes, op dakterrassen, galerijen, balkon of minigolfbaan. Binnenshuis o.a. voor presentaties en decoratieve doeleinden in showrooms, winkels, etalages en tentoonstellingen.

Op de golfbaan wordt kunstgras toegepast in vijf te onderscheiden vormen, te weten:

• Speelondergrond, bv. op de oefenhoek als puttinggreen, chip- of pitchbaan of op de drivingrange,
• Loopondergrond, bv. als vloerbedekking op paden en wegen, op vloeren van oefenhoeken, terrassen, drivingranges, puttinggreens, of in marshalhuisjesen lesruimtes, of op brugdekken en hellingbanen, etc.
• Afslagondergrond, zoals de afslagplaats op de tee, maar meer nog als afslagmatten op drivingranges, oefenhoeken en bij wintertees, op teeboxen of in de fairway.
• Speeldoel of target, bv. op de drivingranges en als drivingrange_accessoires, soms uitgevoerd in meerdere kleuren.
• Veegmat of schoenborstel, bv. bij de toegang tot het clubhuis, de golfshop of het terras.

De nieuwe generaties kunstgrassen zijn bijna niet meer van echt gras te onderscheiden, maar zijn en blijven kunst. In de toepassing wordt gesproken van kunstgrasvelden en speelgras. Dit is met name ook gericht op de particuliere markt. De kleur is niet bepaald altijd groen (zo groen als gras!), maar kan ook blauw, geel, rood, wit, zwart, café latte, ghost, cappuchino, chocolate, graphite, shodow e.d. zijn.

Onderscheid tussen kunstgrasveld en 'speelgras' wordt bepaald door het verschil in fijnheid van de vezels, de lengte van de vezels en de uitstraling.

Kunstgrastapijt langs kunstgrasmatten als afslagplaats drivingrange.

Toegangstrap naar teebox bekleed met antislip kunstgrastapijt.

Afslagmat met meerdere banen kunstgras naast elkaar.

Duidelijk twee verschillende lengtes in kunstgrasvezels, naast elkaar.

Technisch onderscheid valt ook waar te nemen tussen de toepassingen op de puttinggreen, op pitch en chip oefenhoek, als vloerbedekking, als terrasbekleding of als afslagmat.

Vloerbedekkende kunstgrasmat

Kunstgras afslagmat ingelegd in rubberen basismat met rand.

Pitch en chip op kunstgras voorzien van targets en bunkers.

Strook kunstgras als afslagplaats bij bunker oefenbaan.

Voordelen ten opzichte van gewoon gras;

• Bespeelbaar onder alle weersomstandigheden,
• Weinig onderhoud nodig (geen maaien, kantensteken, bemesten, verticuteren e.d.),
• Constante 'gras'lengte,
• Geen beregening nodig bij droogte,
• Redelijk slijtvast,
• Gelijkmatige rolsnelheid,
• Geen bodeminsecten.

Nadelen ten opzichte van gewoon gras;

• Meer wrijving bij slidings of glijpartijen,
• Mogelijkheid van brandwonden bij slidings of glijpartijen,
• Milieubelasting,
• Onnatuurlijk.

Naast kunstgras is er ook sprake van kunstgrasmatten, kunstgras grasmatten, kunstgrastapijt. Vaak gaat het hier om matten of tapijt geschikt voor binnen en buitenruimtes.

Kunstgrasmatten bestaan uit korte borstelachtige polyamidevezels met een backing, rug of vloerdeel van latex. Deze matten zijn vochtbestendig, maar kunnen niet gewassen worden. Geadviseerd wordt deze mat regelmatig uit te kloppen of te stofzuigen om de levensduur van het materiaal te vergroten.

Afslagstrook van kunstgrastapijt op oefenhoek.

Kunstgrasmatjes in rubber afslagmatten op de drivingrange.

Naast kunstgrasmatten zijn er ook gelijkende matten van in elkaar geluste en samengeperste vinyldraden met een matdikte van 10 tot ca. 15 mm, zgn spaghettimat en curlymat. Alles in velerlei kleuren verkrijgbaar en in diverse afmetingen per stuk of op de rol in meters.

Grastapijt bestaat veelal uit polyethyleenborstels variërend van enkele mm tot meerdere cm, met een idem polyethyleen backing, rug of vloerdeel. Extra toevoeging kan de uitvoering zijn met een UV bestendige sterke viltvezel . Afhankelijk van het gebruik, kan het grastapijt zijn toegerust met een harde, drainerende noppenbacking, waardoor er uitspoelruimte ontstaat tussen de grasmat en de harde ondergrond. Dit kan van toepassing zijn op terassen, drivingranges, trappen of in lesruimtes van de pro.

Kunstgrastapijt als padbedekking.

Kunstgrastapijt op vloer van drivingrange, met gekleurde lijnen.

Eilandtee bekleed met kunstgrastapijt.

Toegangstrap tot teebox bekleed met antislipstroken van kunstgrastapijt.

Kunstgras afslagplaats met hoogpolig kunstgrastapijt op de toegangstrap.

Veegmatten of schoenborstels bestaan veelal uit los liggende matten of gefixeerde matten, al dan niet verwerkt in een frame. Ook kunnen deze bestaan uit stroken of repen van kunstgras, waar tussendoor het vrijkomende vuil naar beneden kan vallen.

Veegmat voorzien van vrijliggende kunstgrasstroken.

Kunsgras bestaat uit kunststofvezels, veelal polymeren waar we hier niet dieper op ingaan. Bekend zijn polyester en nylon. Soms uit eendraadsvezels, soms uit meerdraadsvezels.

Er wordt onderscheid gemaakt in:

• Gevulde (met kwartszand, rubberkorrels of kurk) - teegras om de natuurlijke balgang te bevorderen,
• Niet-gevulde grasmatten – chipping kunststofgrasmatten.

Kunstgrassen als grasmat.

Vulling met rubberkorrels.

Note: Onder de naam Naturafill is een nieuwe, milieuvriendelijke kunstgrasinvulling ontwikkeld op basis van kurk. Het betreft een natuurproduct, zonder chemische additieven. Ook de ontginning van kurk en de verwerking ervan gebeuren integraal op milieuvriendelijke manier. (Bron: Fieldmanager)

Algemeen: Bij het aanbrengen van kunstgras wordt gesproken van legtechniek en leginstructies.

Op geëgaliseerde ondergrond wordt eerst een zandbed van enkele centimeters bestratingszand aangelegd. Dit zandbed wordt uitgevlakt en gedicht door walsen of aantrillen, waarna er een stabilisatiedoek of geovlies over wordt uitgelegd, dit als ‘anti-worteldoek’. Daar bovenop wordt de kunstgrasmat uitgerold. Afhankelijk van de oppervlakte kunnen er aanvullingen of versnijdingen nodig zijn en/of verlijmingen. Met een kunstgrasborstel of harde bezem wordt het ‘gras’ opgeborsteld.

De hoogte van het kunstgras varieert van enkele mm tot enkele cm, de rolbreedte van 1m tot vele meters breed. Afhankelijk van de functie van de grasmat en het gebruik, kan er een combinatie plaatsvinden van grasmat met (stevige), drukverdelende ondermat en een zachte, schokabsorberende ondermat.

Oefendoelen van kunstgrastapijt in diverse kleuren.

Toegangstrap teebox bekleed met kunstgrastapijt als antislip.

Kunstgrastapijt als vloerbedekking in lesruimte en als afslagmat.

Biels staptreden in bunker voorzien van antislip kunstgrastapijt.

Gekleurde kunstgras grasmat op drivingrange vloer.

Het spreekt voor zich dat de constructie voor afslagmatten met andere eigenschappen rekening houdt , dan bij die van de puttinggreen. Denk hierbij aan slijtvastheid, schokbestendigheid en stabiliteit.

Kunstgras grasmat als afslagmat, met geïntegreerde tee opzetter.

Kunstgras afslagmat op kunstgastapijt op de drivingrange.

Afslagmatten zijn daarom voorzien van een nylon draagweefsel dat aan de backing, de rug of onderkant van de afslagmat, is bevestigd. Diverse backings zorgen voor unieke speeleigenschappen, de vereiste schokabsorptie en levensduur.

Hiervoor wordt ook verwezen naar Hoofdstuk Drivingrange Accessoires.

Afslagkooien bekleed met kunstgrastapijt en voorzien van kunstgras afslagmatten.

Afslagplaats drivingrange bekleed met kunstgrastapijt en doorlopende kunstgras afslagmat.

Kunstgrasstrook afslagmatten met geïntegreerde, met in kleur afwijkende kunstgras afslagstrips.

Rubber wintertee, afslagmat met strookje kunstgras grasmat.

Wintertee van kunstgrastapijt met achterstallig onderhoud.

Een geheel andere afslagplaats is de helling-oefening. Deze kan zijn uitgevoerd met kunstgras op een technisch nagebootste helling (zie onder Drivingrange Accessoires) of als golfend terrein op de oefenhoek. Hier is de afslagplaats van kunstgras minder robuust.

Hellinghoeken oefenen, zowel up als down, uitvoering in kunstgras.

Rond het onderhoud heeft de greenkeeper diverse accessoires ter beschikking zoals: kunstgrashaken, instrooizand, rubberkorrels, geovlies/stablisatiedoek, kunstgraskit, valdemping, tape, lijm, band.

Aandacht voor matverschuiving, loslaten van plakranden en kanten, slijtage, beschadiging e.d. zijn punten van aandacht naast vervuiling door ingewaaid zand, stof, blad e.d. Dit niet alleen op vlakke delen, maar ook op trappen en hellingbanen.

Werkzaamheden met de bladblazer, bezem of de stofzuiger zijn niet uitgesloten.

Beschadigde traptrede zorgt voor onveilige situatie en verdient reparatieonderhoud.

In het kader van hygiëne is er aandacht nodig voor de vervuiling van de kunststofgrasmat en slijtagerestanten. Dit kan optreden door beschadigingen of door slijtage onder druk van gebruiksintensiteit, gebruikswijze, levensduur en klimatologische invloeden, afhankelijk ook van de 'gras'lengte, viltlaag, basismateriaal (backing) e.d.

Ook wordt aandacht gevraagd voor de UV-bestendigheid, de olie- en vetbestendigheid en natuurlijk de reiniging van het kunstgras. Voor de bij vervanging of reparatie aandacht vragende verwijdering van het afvalproduct, wordt verwezen naar Milieu-aspecten hierna.

Binnen golfgolfbaanomgevingen zijn ook zaken belangrijk als:

• Gevoeligheid voor rot en schimmel,
• Aanschaf met of zonder afwateringsnoppen op de backing,
• Het voorzien zijn van afwateringsgaatjes,
• Het zelfreinigend vermogen,
• De reinigingsgevoeligheid,
• UV-bestendigheid,
• Olie- en vetbestendigheid.

Milieu-aspecten zijn bij kunstgras zeker aan de orde wanneer het gaat om renovatie, opknapbeurten e.d. De materie hieromtrent is ingewikkeld en veelomvattend binnen de sportwereld waar in 2012 zo’n 1.100 kunstgrasvelden toe zijn aan een opknapbeurt. Dit bleek tijdens de bijeenkomst voor renovatie van kunstgrasvelden, van de Branchevereniging Sport en Cultuurtechniek (BSNC).

Belangrijke aandachtspunten zijn de mogelijkheden van hergebruik en recycling. Ook binnen golfbanen krijgen we te maken met restproducten bij vernieuwing en renovaties, waarbij afhankelijk van de toepassing, instrooimateriaal ook gescheiden dient te worden van de top- en onderlaag.

Belangrijk ook is de recyclebaarheid van restmateriaal van zowel kunstgrasvelden als kunstgrasmatten en grastapijten, van de vezels en de backings. Serieuze punten van aandacht, waarbij de afvalstoffenwetgeving om de hoek komt kijken. Op grote schaal is bij grondverzet ook sprake van kwaliteitsverklaringen, waar in de uitvoering van werkzaamheden rekening mee dient te worden gehouden. Zaken waar wij hier niet verder op ingaan.

Rubber basismat met perforaties.

Binnen de voetbalsport (heel ander gebruik van kunstgras dan binnen de golfsport!), wordt sinds 1 juli 2010 in het kader van veilig gebruik, de “gebruiksnorm” van de KNVB gehanteerd. Zo ook werd in 2011 het eerste model garantieverklaring kunstgras voetbalvelden van de BSNC gepresenteerd. De ervaringen met dit model zijn eind 2011, begin 2012 geëvalueerd en dat heeft geleid tot een aantal aanpassingen, waarna er een nieuwe versie werd gehanteerd.

Of er binnen de golfsport sprake is van gebruiksnormen gericht op Veiligheid is ons niet bekend.

Vrij liggend nylonnet in gras.

Aansluiting of overgang van kunstgras in natuurlijk gras.

De belangrijkste kenmerken waar op gekeurd wordt binnen de voetbalwereld zijn:

• De schokabsorptie (het vermogen van het veld om schokken op te vangen waardoor een speler wordt ontlast),
• De stroefheid (een hoge stroefheid is belastend voor de kniegewrichten),
• De hoogteligging (eventueel opgetreden zettingen/nazakkingen),
• Vlakheid (kuilvorming, drempels),
• Balstuit,
• Balrol,
• Overige condities (o.a. waterdoorlaatbaarheid).

(Bron: GEBRUIKSNORM) - Norm voor bestaande kunstgras voetbalvelden.

Binnen golfgolfbaanomgevingen zijn ook zaken belangrijk als:

• De brandgevoeligheid van het kunstgras en de backing.