Schuilhut

Definitie

Een schuilhut is meestal een eenvoudig onderkomen om beschutting te zoeken tegen barre weersomstandigheden. Een schuilhut in de bergen soms als berghut (voor wandelaars). In warme landen ook wel als schaduwelement.

Schuilhut met open front. Met houten dak.
Schuilhut met vakverdeling tegen wisselende windrichting

Schuilhut weggewerkt in talud van heuvel.
Kleine schuilruimte op rustpunt.

Schuildak of schaduwdak? Nabij hole 1.

Golfregels

Welke relatie heeft de schuilhut met de spelregels? Graag verwijzen wij hiervoor naar de meest recente Golfregels en Amateurstatus Regels van de Nederlandse Golf Federatie of naar Rules of Golf and the Rules of Amateur Status.

Verwezen wordt naar:

Deel II Definities:

Obstakels – Obstructions

Zie ook Baan

Functie

De primaire functie van de schuilhut is bescherming bieden tegen elementen van de natuur, zoals wind, regen, zon, sneeuw en koude of zelfs tegen onweer. Op diverse banen in het buitenland is de schuilhut ook functioneel buiten het golfseizoen als opslagplaats van diervoeding (hooi of stro), opslag van oogsten, voor huisvesting van dieren (kalveren, koeien, schapen, geiten) of opslag van machines en gereedschappen.

Naast schuilgelegenheid is er soms de combinatie met een toiletvoorziening of fourageren van drinken of eenvoudige etenswaar uit daarvoor geschikte automaten.

Op Zuid-Afrikaanse banen kan de combinatie met half-way aanwezig zijn en dat betekent pauzeren met gebruik van eten en drinken.

Het zou niet verkeerd zijn om in schuilhutten een ‘bevindingenboek’ te hanteren, waarin gebruikers hun bevinding kunnen noteren. Uit de reacties van schuilende golfers (en binnen eventuele andere recreatievormen op de golfbaan), kan lering worden getrokken m.b.t. functie, inrichting, beheer, gebruik e.d.

Gezelligheid onder het schuilen tijdens een wedstrijd.
Kijkje van binnen naar buiten tijdens slecht weer.

Hole 10 biedt op diverse banen extra faciliteiten, waaronder tafels, stoelen of zelfs een terrasje met drinkautomaat. Dit i.v.m. startmogelijkheden op de tiende hole.

Schuilen of beschermen tegen zon.
Speciaal bij hole 10 extra faciliteiten.

Vorm

Bij het bepalen van de vorm, kan gelet worden op het uitgangspunt dat wordt gehanteerd bij de plaatsing van schuilhutten. Is dit primair functioneel gericht op de mogelijkheid van schuilen of ligt de nadruk bijvoorbeeld op het behoud en de ontwikkeling van het natuurlijke, groene of historisch karakter van de omgeving? Op banen met verschillend, lokaal gebiedskarakter, kunnen afwijkende vormen door de baan worden toegepast, passend in de locale omgeving. Ook kunnen schuilhutten worden gecamoufleerd met beplanting, bossage of hagen.

Foto 1, 2, 3 en 4 hierna: Landschappelijk geïntegreerde vormen van uiteenlopende aard of Foto 5: gecamoufleerd met hagen.

Foto 1: Schuilhut half in de grond, soort van plaggenhut. Met aarde op het dak.
Foto 2: Met groen gecamoufleerde schuilhut van golfplaten in tentvorm.
Foto 3: Schuilhut model schaapskooi. Met rietdak.

Foto 4: Open schuilhut in model kapberg. Met rietdak.
Foto 5: Met hagen gecamoufleerde schuilhut.

Schuilhutten zijn er in heel veel soorten, maten en vormen en worden standaard (prefab) aangeboden of kunnen naar eigen ontwerp zijn gemaakt. Vaak ook betreft het tuinhuisjes.

Inspiraties worden gevonden in schaapskooien, theekoepeltjes, vogelobservatie hutten, Veluwse voerhut, blokhut, Indianentent, boerenschuur of koeienstal.

De materiaalsoorten variëren sterk van hout (geïmpregneerd, geschaafd of natuurlijk) tot metselwerk en combinaties hiervan. Vormen zijn rond, zes- tot achthoekig, vierkant, langwerpig of organisch. Meestal is er sprake van bovengrondse bouw, in sommige gevallen van deels in de grond of grotendeels ondergronds.

Een schuilhut kan ook losse overkapping inhouden, een soort carport, een plat of bol dak gesteund door staanders. Het dak kan ook zijn gemaakt van zeildoek. De bedekking bestaat uit dakpannen, riet, mastiek, houten tegels, planken of golfplaten.

Geheel open schuilhut, rietdak op vier palen.
Schuilhut of berghut, voorzien van bliksemafleiding.

Schuilruimte onder luxe luifel, naast afgesloten ruimte. Met mastiekdak.
Boerenschuur met pannendak.

Een enkele maal komt het voor dat particulieren die aan of langs de baan wonen, schuilruimte beschikbaar stellen voor golfers, zie foto's hierna.

Private schuilruimte langs de baan, beschikbaar gesteld voor golfers.
Welkomsttekst op private gelegenheid tot schuilen.

Techniek

In bijna alle gevallen is er bij plaatsing sprake van het bouwrijp maken van de bouwkavel en het hanteren van een ontwerptekening of bouwtekening. Afhankelijk van grootte en soort schuilhut is een betonfundering wenselijk. Hierop wordt de prefab schuilhut geplaatst (met of zonder veranda) of het ‘eigen ontwerp’ gebouwd. Gelet op de grote variatie aan architectonische en materiaaltechnische mogelijkheden gaan we daar in dit boek niet verder op in.

Belangrijke aandachtspunten zijn:

  • Grootte t.o.v. het aantal toe te laten personen (inhoud en vloeroppervlakte),
  • Toegang met of zonder (afsluitbare) deur (en) - enkele of dubbele deur of schuifdeur,
  • Aanwezigheid van vensters, lichtinlaat, luchtopeningen,
  • Aanwezigheid van elektriciteit en verlichting (opwekking via zonnecollector),
  • Aanwezigheid van meubilair als zitbanken, zitelementen, stoelen en eventueel picknicktafel,
  • Aanwezigheid van afvalbak en eventueel asbak(ken),
  • Aanwezigheid van een toilet voor H en D, evt. urinoir, wasbak, spiegel, toiletpapier, wc-borstel, afvalbakje (eventueel toegankelijk met codeslot),
  • Aansluiting op waterleiding of leiding van de beregening, op riool of tank,
  • Aanwezigheid van (drink)water of versnaperingen(automaat),
  • Extra voorzieningen als noodhulpinformatie, telefoon, sirene, EHBO-doos, brandblusser, defibrillator,
  • Vloerinrichting; onverhard, halfverhard of verhard (met waterafvoer),
  • Bescherming tegen blikseminslag, voorzien van bliksemgeleider,
  • De dakbedekking; hout, dakpannen, golfplaten, riet, grond, gras- of heidevegetatie of kunststof doek.

Schuilhut en starthut bij hole 10, met terrasje en toiletvoorziening.
Buiten een waterkraan, binnen een drankenautomaat.
Stenen schuilhut met drinkwater voorziening.

Bouw

Voorafgaand aan de bouw van de schuilhut is aanvraag van een (ver)bouwvergunning nodig. Dit kan in bijzondere gevallen ook nog leiden tot Herzieningsnoodzaak van het Bestemmingsplan, waarover de plaatselijke gemeenteraad gaat.

Vormen van door de banen voorkomende schuilhutten (zie de 9 foto’s hierna).

Smalle schuilhut met golfplatendak.
Kleine schuilhut verborgen in het groen.
Tuinhuis als schuilhut, met grote overdekte veranda en afsluitbaar deel.

Achthoekige schuilhut met vensters en mastiekdak.
Zeshoekige schuilhut met open lengtegevel.

Eenvoudige, open boerenschuur met pannendak.
Eenvoudig met rondhout bekleed schuilhutje met mastiekdak.

Modern, groot tuinhuis met luifel rondom, afsluitbaar en voorzien van vensters.
Rechthoekig houten schuilhut met twee ingangen en opgelegd, open dak.

Geheel vrije schuilhut met gevelbanken, zonder bliksemgeleider.
Schuilhut met tentdoek-dak, meer een schaduwhut.

In het landschap in een heuveltalud weggewerkte schuilhut.
Schuilhut weggewerkt in een heuvel in het landschap.

Onderhoud

Onderhoudswerkzaamheden kunnen worden afgestemd op basis van inspectie frequente en zijn gericht op materiaalonderhoud en conservering, controle van de inrichtingselementen en meubilair, controle op hygiëne en vervuiling, controle op negatieve invloeden van dieren en insecten.

In het laatste geval willen muizen en konijnen onverharde vloeren nog wel eens aantasten of wespen en bijen hun nest bouwen in de schuilhut. Ook spinnen, spinnenweb en mieren kunnen als belemmerend worden ervaren door bezoekers. Bezoekende vogels die er een nest hebben, zijn vaak meer geaccepteerd door bezoekers.

Nest van de papierwesp in een schuilhut.
Papierwesp actief in een schuilhut.

Hygiëne

Schoonmaak, frequent onderhoud, verwijderen zwerfvuil e.d., verversen van aanwezig water of hygiënisch materiaal (o.a. bij toilet of fonteintje), zijn belangrijke aandachtspunten vanuit hygiëne.

Vormen van door de banen voorkomende schuilhutten gecombineerd met sanitaire voorziening.

Foto's hierna: Schuilhutten met vaste sanitaire voorziening, open of voorzien van codeslot.

Schuilhut, berghut, met vaste toiletvoorziening.
Luxe schuilluifel met afsluitbare ruimte en dames en herentoilet.

Luifel om onder te schuilen bij toiletvoorziening met codeslot.
Schuilhut met vast dames en heren toilet.

Foto 4, 5 en 6 hierna: Schuilhutten met mobiele sanitaire voorziening, naast of in de schuilhut.

Foto 4: Schuilhut met losstaand, mobiel toilet.
Foto 5: Schuilhut met losstaand, mobiel toilet en bank.
Foto 6: Schuilhut met geïntegreerd losstaand, mobiel toilet. Met pannendak.

Veiligheid

Preventie

Preventie tegen gevaar, beschadiging of verwonding is een veiligheidsaspect. Hierbij zijn goed onderhoud en hygiëne van belang, maar ook aspecten als bliksemgeleiding, informatieoverdracht m.b.t. calamiteiten of noodarts gegevens e.d. Bindende bepalingen vanuit wet- en regelgeving m.b.t. schuilhutten zijn er voor zover bekend, niet! Naast het wijzen op veiligheid(saspecten), is het ook van belang dat de accommodatiebeheerder gebruikers 'wijst op/waarschuwt voor' onveilige situatie zoals bijvoorbeeld de (on)geschiktheid van een schuilhut als bliksemschuilplaats.

Bekend is een situatie waar de accommodatiebeheerder in de schuilhut een plakkaat op de wand heeft geschroefd met de volgende waarschuwing:

“I.v.m. uw eigen veiligheid zijn bij onweer geen golftassen, trolleys en clubs of andere metalen voorwerpen toegestaan in de schuilhut, maar zelfs verboden!!”.

Hieruit mag echter niet geconcludeerd worden gevrijwaard te zijn van blikseminslag in de betreffende schuilhut of schade door inslag in de directe nabijheid van de schuilhut.

Foto's hierna: Bliksemafleiders, zonnecollector en informatiebord of instructieborden in de schuilhut.

Ronde, open schuilhut met eagle, bliksemafleider en windvaan op de nok.
Zonnecollector voor opwekking stroom, aan de schuilhut.
Instructies en informatie opgehangen in de schuilhut. Preventief bij onweer.

Beveiliging tegen blikseminslag.
Informatie m.b.t. waarschuwingssignaal, opgehangen in de schuilhut.
Gerichte en gepaste informatie opgehangen in de schuilhut.

Laat aan duidelijkheid niets te wensen over!
Bliksemgeleider op schuilhut Binkies, bovenverbinding.
Bliksemgeleider op schuilhut Binkies, grondverbinding.

Dat bliksemafleiders nodig zijn blijkt maar weer uit het tragisch ongeval (2012) op Golfanlage Waldeck in Duitsland, waar vier vrouwen het leven lieten bij blikseminslag op de houten schuilhut waarin zij zaten. Deze was niet voorzien van een bliksemafleider. (Red.: uit Golfweekly nr. 17 van 5 juli 2012).

Omgevingsveiligheid

Van andere orde is de omgevingsveiligheid van de schuilhut. Denk hierbij aan stormschade, overstroming bij noodweer e.d. Een voorbeeld uit de praktijk is de vernieling van een schuilhut op Golfclub Kromme Rijn door omgevallen bomen tijdens een najaarsstorm in 2023. Naast de situering van de schuilhut t.o.v. bomen is ook het onderhoud van de bomen hier i.v.m. veiligheid van belang.

Schuilhut Binkies model St Andrews ter vervanging van door storm vernielde schuilhut op Golfclub Kromme Rijn Bunnik.

onderdeel/schuilhut.txt · Laatst gewijzigd: 2024/10/19 10:58 door Herman H. Berteler