Verschillen

Dit geeft de verschillen weer tussen de geselecteerde revisie en de huidige revisie van de pagina.

Link naar deze vergelijking

Beide kanten vorige revisieVorige revisie
Volgende revisie
Vorige revisie
onderdeel:natuur [2020/01/29 11:41] – [Flora & Fauna] Herman H. Berteleronderdeel:natuur [2023/11/10 18:33] (huidige) – [Definitie] Herman H. Berteler
Regel 2: Regel 2:
  
 ===== Definitie ===== ===== Definitie =====
-Onder natuur verstaan we terrein dat zodanig van aard en begroeiing is, dat wij het ervaren als natuur in de zin van ‘wildernis’. De begroeiing (vegetatie) kan in samenhang met de grondsoort, bepalend zijn voor de aanduiding, voor de vorm van deze natuur binnen het landschap. +Onder natuur verstaan we terrein dat zodanig van aard en begroeiing is, dat wij het ervaren als natuur in de zin van ‘wildernis’. De begroeiing (vegetatie) kan in samenhang met de grondsoort, bepalend zijn voor de aanduiding, voor de vorm van deze natuur binnen het landschap en de golfbaan
  
 [{{:onderdeel:natuur:natuur_als_speelomgeving_1.jpg?300|Natuur als speelomgeving.}}] [{{:onderdeel:natuur:natuur_als_speelomgeving_1.jpg?300|Natuur als speelomgeving.}}]
Regel 91: Regel 91:
 {clear} {clear}
  
-[{{:onderdeel:natuur:tn_p1940728.jpg?200|Molshopen op de teebox.}}]+[{{:onderdeel:natuur:tn_p1940728.jpg?250|Molshopen op de teebox.}}]
 [{{:onderdeel:natuur:negatieve_7.jpg?300|Fairwayschade aangebracht door Zwarte kraai, opzoek naar bodeminsecten.}}] [{{:onderdeel:natuur:negatieve_7.jpg?300|Fairwayschade aangebracht door Zwarte kraai, opzoek naar bodeminsecten.}}]
 {clear} {clear}
  
 Maar ook schade aan en door [[onderdeel:boom|bomen]] ten gevolge van storm, [[onderdeel:ontwatering|wateroverlast]] bij neerslag of aanwassen van rivieren en beken in relatie met terrein en bodem, of aan de stekende muggen in relatie met [[onderdeel:waterhindernis|waterhindernissen]]. Ratten en muizen kunnen naast beschadiging aan [[onderdeel:baan|baan]] en materiaal, ook ziekten overbrengen, zo ook vleermuizen, vossen, teken e.a. Maar ook schade aan en door [[onderdeel:boom|bomen]] ten gevolge van storm, [[onderdeel:ontwatering|wateroverlast]] bij neerslag of aanwassen van rivieren en beken in relatie met terrein en bodem, of aan de stekende muggen in relatie met [[onderdeel:waterhindernis|waterhindernissen]]. Ratten en muizen kunnen naast beschadiging aan [[onderdeel:baan|baan]] en materiaal, ook ziekten overbrengen, zo ook vleermuizen, vossen, teken e.a.
- +{clear} 
-[{{:onderdeel:natuur:tn_water_met_muggen.jpg?300|Muggen bij waterhindernis.}}] +[{{:onderdeel:natuur:tn_water_met_muggen.jpg?250|Muggen bij waterhindernis.}}] 
-[{{:onderdeel:natuur:tn_muggen_1.jpg?300|Muggen in de lucht.}}]{clear} +[{{:onderdeel:natuur:tn_muggen_1.jpg?250|Muggen in de lucht.}}] 
 +{clear}
 Bijkomend negatief effect van vogels en dieren kan ook zijn het ontstaan van zwerfvuil door geplunderde [[onderdeel:afvalbak|afvalbakken]]. Herhaaldelijk zal de strijd aangegaan moeten worden met de natuur die niets anders doet dan reageren op de omstandigheden. Dat we ons hierin ook soms moeten leren schikken is een gegeven.  Bijkomend negatief effect van vogels en dieren kan ook zijn het ontstaan van zwerfvuil door geplunderde [[onderdeel:afvalbak|afvalbakken]]. Herhaaldelijk zal de strijd aangegaan moeten worden met de natuur die niets anders doet dan reageren op de omstandigheden. Dat we ons hierin ook soms moeten leren schikken is een gegeven. 
- 
-[{{:onderdeel:natuur:negatieve_8.jpg?300|Gal van Eikengalwesp.}}] 
-[{{:onderdeel:natuur:negatieve_9.jpg?300|Mosgal in botanische rozen (hier Rosa).}}] 
 {clear} {clear}
- +[{{:onderdeel:natuur:negatieve_8.jpg?250|Gal van Eikengalwesp.}}] 
-[{{:onderdeel:natuur:negatieve_10.jpg?300|Rupsennesten in bomen en heesters.}}] +[{{:onderdeel:natuur:negatieve_9.jpg?250|Mosgal in botanische rozen (hier Rosa).}}]
-[{{:onderdeel:natuur:tn_p2140149.jpg?300|Rupsen van de spinsel- of stippelmot op gesponnen web.}}]+
 {clear} {clear}
-[{{:onderdeel:natuur:tn_p2140144.jpg?300|Nest met rupsen van spinsel- of stippelmot in gesponnen web.}}] +[{{:onderdeel:natuur:negatieve_10.jpg?250|Rupsennesten in bomen en heesters.}}] 
-[{{:onderdeel:natuur:negatieve_11.jpg?300|Schade door erosie. Bij veel regenwater in korte tijd kan grote schade ontstaan.}}]+[{{:onderdeel:natuur:tn_p2140149.jpg?250|Rupsen van de spinsel- of stippelmot op gesponnen web.}}]
 {clear} {clear}
- +[{{:onderdeel:natuur:tn_p2140144.jpg?250|Nest met rupsen van spinsel- of stippelmot in gesponnen web.}}] 
-[{{:onderdeel:natuur:negatieve_12.jpg?300|Stormschade kan in een mum van tijd optreden. Hier een gevelde, oude Berk (Betula).}}] +[{{:onderdeel:natuur:negatieve_11.jpg?250|Schade door erosie. Bij veel regenwater in korte tijd kan grote schade ontstaan.}}] 
-[{{:onderdeel:natuur:negatieve_13.jpg?300|Stormschade kan in een mum van tijd optreden. Hier een gebroken Grove den (Pinus sylvestris).}}]+{clear} 
 +[{{:onderdeel:natuur:negatieve_12.jpg?250|Stormschade kan in een mum van tijd optreden. Hier een gevelde, oude Berk (Betula).}}] 
 +[{{:onderdeel:natuur:negatieve_13.jpg?250|Stormschade kan in een mum van tijd optreden. Hier een gebroken Grove den (Pinus sylvestris).}}]
  
 ===== Vorm ===== ===== Vorm =====
Regel 123: Regel 121:
 Foto 1, 2, 3 en 4 hierna: [[onderdeel:baan|Golfbanen]] hebben zo hun eigen natuurkenmerken, onderdelen voor subjectieve beoordeling. Foto 1, 2, 3 en 4 hierna: [[onderdeel:baan|Golfbanen]] hebben zo hun eigen natuurkenmerken, onderdelen voor subjectieve beoordeling.
  
-[{{:onderdeel:natuur:vorm_1.jpg?300|Foto 1: Jeneverbesstruiken (Juniperus communis), in heiderijke omgeving.}}] +[{{:onderdeel:natuur:vorm_1.jpg?250|Foto 1: Jeneverbesstruiken (Juniperus communis), in heiderijke omgeving.}}] 
-[{{:onderdeel:natuur:vorm_2.jpg?300|Foto 2: Jeneverbesstruiken (Juniperus communis), in heiderijke omgeving.}}]+[{{:onderdeel:natuur:vorm_2.jpg?250|Foto 2: Jeneverbesstruiken (Juniperus communis), in heiderijke omgeving.}}]
 {clear} {clear}
  
-[{{:onderdeel:natuur:vorm_3.jpg?300|Foto 3: Bosgebied met kruidenvegetatie op de voorgrond.}}] +[{{:onderdeel:natuur:vorm_3.jpg?250|Foto 3: Bosgebied met kruidenvegetatie op de voorgrond.}}] 
-[{{:onderdeel:baan:tn_p1960173.jpg?300|Foto 4: Kustbaan met ruigtes op de rotsen.}}]+[{{:onderdeel:baan:tn_p1960173.jpg?250|Foto 4: Kustbaan met ruigtes op de rotsen.}}]
 {clear} {clear}
  
 Foto 5, 6, 7 en 8 hierna: Putter, buizerd, klapekster en zilverreiger op de [[onderdeel:baan|golfbaan]], afhankelijk van de aanwezige natuur. Foto 5, 6, 7 en 8 hierna: Putter, buizerd, klapekster en zilverreiger op de [[onderdeel:baan|golfbaan]], afhankelijk van de aanwezige natuur.
  
-[{{:onderdeel:natuur:vorm_4.jpg?300|Foto 5: Putter.}}] +[{{:onderdeel:natuur:vorm_4.jpg?250|Foto 5: Putter.}}] 
-[{{:onderdeel:natuur:vorm_5.jpg?300|Foto 6: Buizerd.}}]+[{{:onderdeel:natuur:vorm_5.jpg?250|Foto 6: Buizerd.}}]
 {clear} {clear}
-[{{:onderdeel:natuur:vorm_6.jpg?300|Foto 7: Klapekster.}}] +[{{:onderdeel:natuur:vorm_6.jpg?250|Foto 7: Klapekster.}}] 
-[{{:onderdeel:natuur:tn_p1970729.jpg?300|Foto 8: Zilverreiger fouragerend op de fairway.}}]+[{{:onderdeel:natuur:tn_p1970729.jpg?250|Foto 8: Zilverreiger fouragerend op de fairway.}}]
  
  
Regel 147: Regel 145:
 Foto 1, 2 en 3 hierna: Het polderlandschap biedt niet alleen een ander beeld, ook andere biotopen. Foto 1, 2 en 3 hierna: Het polderlandschap biedt niet alleen een ander beeld, ook andere biotopen.
  
-[{{:onderdeel:natuur:techniek_1.jpg?300|Foto 1: Ruimte, water en mooie luchten in het polderlandschap.}}]+[{{:onderdeel:natuur:techniek_1.jpg?250|Foto 1: Ruimte, water en mooie luchten in het polderlandschap.}}]
 [{{:onderdeel:natuur:techniek_2.jpg?200|Foto 2: Karakteristieke rijen Populieren, water met bruggetjes en moderne energiewinning, de windmolen.}}] [{{:onderdeel:natuur:techniek_2.jpg?200|Foto 2: Karakteristieke rijen Populieren, water met bruggetjes en moderne energiewinning, de windmolen.}}]
-[{{:onderdeel:natuur:techniek_3.jpg?300|Foto 3: Veel ruimte, veel water in het polderlandschap.}}]   {clear}+[{{:onderdeel:natuur:techniek_3.jpg?250|Foto 3: Veel ruimte, veel water in het polderlandschap.}}]   {clear}
  
 Foto 4, 5, 6, 7 en 8: Scholeksters, visdiefjes, aalscholvers, kieviten en lepelaar, ooievaar en blauwe reigers zijn geziene gasten. In Zuid-Afrika de steppenkievit, foto 9. Foto 4, 5, 6, 7 en 8: Scholeksters, visdiefjes, aalscholvers, kieviten en lepelaar, ooievaar en blauwe reigers zijn geziene gasten. In Zuid-Afrika de steppenkievit, foto 9.
  
-[{{:onderdeel:natuur:techniek_4.jpg?300|Foto 4: Scholeksters.}}] +[{{:onderdeel:natuur:techniek_4.jpg?250|Foto 4: Scholeksters.}}] 
-[{{:onderdeel:natuur:techniek_5.jpg?300|Foto 5: Visdiefje.}}]+[{{:onderdeel:natuur:techniek_5.jpg?250|Foto 5: Visdiefje.}}]
 {clear} {clear}
  
-[{{:onderdeel:natuur:tn_p1900389.jpg?300|Foto 6: Aalscholvers, kieviten en lepelaar.}}] +[{{:onderdeel:natuur:tn_p1900389.jpg?250|Foto 6: Aalscholvers, kieviten en lepelaar.}}] 
-[{{:onderdeel:natuur:tn_ooievaar_2.jpg?300|Foto 7: Ooievaar.}}]+[{{:onderdeel:natuur:tn_ooievaar_2.jpg?250|Foto 7: Ooievaar.}}]
 {clear} {clear}
  
-[{{:onderdeel:natuur:tn_blauwe_reiger_in_sloot.jpg?300|Foto 8: Blauwe reiger.}}] +[{{:onderdeel:natuur:tn_blauwe_reiger_in_sloot.jpg?250|Foto 8: Blauwe reiger.}}] 
-[{{:onderdeel:natuur:tn_natuurza_1_.jpg?300|Foto 9: Fouragerende steppenkieviten op een golfbaan.}}]+[{{:onderdeel:natuur:tn_natuurza_1_.jpg?250|Foto 9: Fouragerende steppenkieviten op een golfbaan.}}]
 {clear} {clear}
  
Regel 193: Regel 191:
 Ter bescherming van kwetsbare biotopen, worden naast verbods- en gebodsborden, ook wel rode palen toegepast met groene kop. Deze groene aanduiding kan ook in combinatie met out-of-bounds worden toegepast. Dit betekent dat die gebieden niet mogen worden betreden en volgens **local rules**, dienen te worden gespeeld als bv. [[onderdeel:waterhindernis|lateraal water]]. Feitelijk is hier geen sprake van [[onderdeel:out_of_bounds|out-of-bounds]] maar sprake van een [[onderdeel:waterhindernis|waterhindernis]]. Meer hierop gerichte informatie zie ook onderdeel **"Projecten faunabeheer"** en **"Voorlichting en communicatie"** binnen dit Hoofdstuk. Ter bescherming van kwetsbare biotopen, worden naast verbods- en gebodsborden, ook wel rode palen toegepast met groene kop. Deze groene aanduiding kan ook in combinatie met out-of-bounds worden toegepast. Dit betekent dat die gebieden niet mogen worden betreden en volgens **local rules**, dienen te worden gespeeld als bv. [[onderdeel:waterhindernis|lateraal water]]. Feitelijk is hier geen sprake van [[onderdeel:out_of_bounds|out-of-bounds]] maar sprake van een [[onderdeel:waterhindernis|waterhindernis]]. Meer hierop gerichte informatie zie ook onderdeel **"Projecten faunabeheer"** en **"Voorlichting en communicatie"** binnen dit Hoofdstuk.
  
-[{{:onderdeel:out_of_bounce:tn_p1960480.jpg?200|Beschermd gebied, te spelen als lateraal water.}}][{{:onderdeel:natuur:voorlichting_3.jpg?300|Verbodsbord: Verboden te betreden. Biotoop!}}] +[{{:onderdeel:out_of_bounce:tn_p1960480.jpg?200|Beschermd gebied, te spelen als lateraal water.}}][{{:onderdeel:natuur:voorlichting_3.jpg?250|Verbodsbord: Verboden te betreden. Biotoop!}}] 
-[{{:onderdeel:natuur:tn_p2170397.jpg?300|Ecozone, GUR, verboden om te betreden.}}]+[{{:onderdeel:natuur:tn_p2170397.jpg?250|Ecozone, GUR, verboden om te betreden.}}]
 {clear} {clear}
 [{{:onderdeel:natuur:golfbaahboek.jpg?200|Informatie over natuur gerichte actie.}}] [{{:onderdeel:natuur:golfbaahboek.jpg?200|Informatie over natuur gerichte actie.}}]
-[{{:tn_preventie_10.jpg?300|Aanwijsbord, gebodsbord of verbodsbord?}}]+[{{:tn_preventie_10.jpg?250|Aanwijsbord, gebodsbord of verbodsbord?}}]
 {clear} {clear}
 === Wetenschappelijk onderzoek === === Wetenschappelijk onderzoek ===
Regel 243: Regel 241:
  
 Wat betreft de dieren geldt dit eigenlijk ook ten aanzien van 'wilde' dieren en vogels. Zo blijkt uit de nationale vogeltellingen op Nederlandse [[onderdeel:baan|golfbanen]], dat er tussen de 40 en 60 soorten wilde vogels voorkomen op onze Nationale [[onderdeel:baan|golfbanen]], afhankelijk van de regio, het landschap en de inrichting en beheer. Ook ten aanzien van zoogdieren kunnen we vaststellen, dat deze overeenstemmen met de aanwezige soorten in de regio van de [[onderdeel:baan|golfbanen]]. Wat betreft de dieren geldt dit eigenlijk ook ten aanzien van 'wilde' dieren en vogels. Zo blijkt uit de nationale vogeltellingen op Nederlandse [[onderdeel:baan|golfbanen]], dat er tussen de 40 en 60 soorten wilde vogels voorkomen op onze Nationale [[onderdeel:baan|golfbanen]], afhankelijk van de regio, het landschap en de inrichting en beheer. Ook ten aanzien van zoogdieren kunnen we vaststellen, dat deze overeenstemmen met de aanwezige soorten in de regio van de [[onderdeel:baan|golfbanen]].
 +
 +=== Autochtone Boomsoorten ===
 +{clear}
 +Binnen zijn blog in golfbaanhandboek.nl beschrijft //Jurrian Tjeenk Willink//, de voors en tegens van autochtone [[onderdeel:boom|boomsoorten]] en [[onderdeel:beplanting|invasieve landplanten]] onder **"Biodiversiteit en klimaatverandering 3, exoten en cultivars"**
 +{clear}
 +
 +__Wilde soorten voor 1600 en nu nog aanwezig zijn bv.:__
 +  * Appel wilde - Malus sylvestris
 +  * Berk ruwe - Betula pendula
 +  * Berk zachte - Betula pubescens
 +  * Beuk - Fagus sylvatica
 +  * Den  grove - Pinus sylvestrus
 +  * Duindoorn - Hippophea ram.
 +  * Eik winter - Quercus petraea
 +  * Eik zomer - Quercus robur
 +  * Els zwarte - Alnus glutinosa
 +  * Els witte/grijze - Alnus incana
 +  * Es - Fraxinus excelsior
 +  * Esdoorn veld -Acer campestre
 +  * Noorse - Acer platanoides
 +  * Gewone - Acer pseudo platanus
 +  * Haagbeuk - Carpinus betulus
 +  * Hazelaar - Corylus avellana
 +  * Iep gladde - Ulmus minor
 +  * Iep steel - Ulmus laevis
 +  * Jeneverbes - Juniprus communis
 +  * Kers zoete - Prunus avium
 +  * Kers vogel - prunus padus
 +  * Kornoelje gele - Cornus mas
 +  * Kornoelje rode - Cornus sanguinea
 +  * Lijsterbes wilde    - Sorbus aucuparia
 +  * Linde kleinbl. - Tilia cordata
 +  * Meidoorn 2 st. - Crataegus Laevigata
 +  * Peer - Pyrus communis
 +  * Wilde - Pyrus pyraster
 +  * Populier zwarte - Populus nigra
 +  * Populier ratel - Populus tremula
 +  * Sporkehout         - Rhamus frangula
 +  * Vlier gewone - Sambucus nigra
 +  * Wegedoorn         - Rhamus cathartica
 +  * Wilg geoorde - Salix aurita
 +  * Wilg treur         - Salix babylonica
 +  * Wilg water         - Salix caprea
 +  * Wilg grauwe         - Salix cinera
 +  * Wilg laurier        - Salix pentandra
 +  * Wilg bittere - Salix purpurea
 +  * Wilg kat         - Salix viminalis
 +  * Wilg schiet         - Salix alba
 +{clear}
 +
 +=== Invasieve Landplanten soorten ===
 +{clear}
 +
 +**Verboden in Nederland en de EU**
 +{clear}
 +
 +  * Afghaanse duizendknoop        - Persicaria wallichii
 +  * Alsemambrosia                 - Ambrosia artemisiifolia
 +  * Zandambrosia                  - Ambrosia psilostachya
 +  * Driedelige ambrosia           - Ambrosia trifida
 +  * Amerikaanse vogelkers         - Prunus serotina
 +  * Canadese kornoelje            - Cornus sericea
 +  * Grijs kronkelsteeltje         - Campylopus introflexus
 +  * Hemelboom                     - Ailanthus altissima
 +  * Japanse duizendknoop          - Fallopia japonica
 +  * Bont springzaad               - Impatiens edgeworthii
 +  * Klein springzaad              - Impatiens parviflora
 +  * Oranje springzaad             - Impatiens capensis
 +  * Tweekleurig springzaad        - Impatiens balfourii
 +  * Reuzenbalsemien               - Impatiens glandulifera
 +  * Reuzenberenklauw              - Heracleum mantegazzianum
 +  * Rimpelroos                    - Rosa rugosa
 +  * Sachalinse duizendknoop       - Fallopia sachalinensis
 +  * Struikaster                   - Baccharis halimifolia
 +  * Trosbosbes                    - Vaccinium corymbosum
 +  * Zijdeplant                    - Asclepias syriaca
 +{clear}
  
 === Paddenstoelen === === Paddenstoelen ===
Regel 248: Regel 323:
 **Ook paddenstoelen hebben binnen natuurgerichte filosofie recht op bescherming.** **Ook paddenstoelen hebben binnen natuurgerichte filosofie recht op bescherming.**
  
-[{{:onderdeel:natuur:pad.1_aardappelbovist.jpg?300|Aardappelbovist (Scleroderma).}}] +[{{:onderdeel:natuur:pad.1_aardappelbovist.jpg?250|Aardappelbovist (Scleroderma).}}] 
-[{{:onderdeel:natuur:pad.2_amanieten-vliegenzwam.jpg?300|Vliegenzwammen (Amanita).}}]+[{{:onderdeel:natuur:pad.2_amanieten-vliegenzwam.jpg?250|Vliegenzwammen (Amanita).}}]
 {clear} {clear}
  
-[{{:onderdeel:natuur:pad.3_berkenzwam.jpg?300|Berkenzwam (Piptoporus).}}] +[{{:onderdeel:natuur:pad.3_berkenzwam.jpg?250|Berkenzwam (Piptoporus).}}] 
-[{{:onderdeel:natuur:pad.4_eekhoorntjesbrood.jpg?300|Eekhoorntjesbrood (Boletus).}}]+[{{:onderdeel:natuur:pad.4_eekhoorntjesbrood.jpg?250|Eekhoorntjesbrood (Boletus).}}]
 {clear} {clear}
  
-[{{:onderdeel:natuur:pad.5_geschubde_inktzwam.jpg?300|Geschubde inktzwam (Coprinus).}}] +[{{:onderdeel:natuur:pad.5_geschubde_inktzwam.jpg?250|Geschubde inktzwam (Coprinus).}}] 
-[{{:onderdeel:natuur:pad.6_stekelzwam.jpg?300|Stekelzwam (Hydnum).}}]+[{{:onderdeel:natuur:pad.6_stekelzwam.jpg?250|Stekelzwam (Hydnum).}}]
 {clear} {clear}
  
-[{{:onderdeel:natuur:pad.7_stobbezwammetje.jpg?300|Stobbezwammetje (Kuehneromycus).}}]+[{{:onderdeel:natuur:pad.7_stobbezwammetje.jpg?250|Stobbezwammetje (Kuehneromycus).}}]
 [{{:onderdeel:natuur:pad.8_weidetrechterzwam-2.jpg?200|Weidetrechterzwam (Clitocybe).}}] [{{:onderdeel:natuur:pad.8_weidetrechterzwam-2.jpg?200|Weidetrechterzwam (Clitocybe).}}]
 {clear} {clear}
  
-[{{:onderdeel:natuur:pad.9_valse_kopergroenzwam.jpg?300|Valse kopergroenzwam (Stropharia).}}] +[{{:onderdeel:natuur:pad.9_valse_kopergroenzwam.jpg?250|Valse kopergroenzwam (Stropharia).}}] 
-[{{:onderdeel:natuur:tn_p1420782.jpg?300|Bovist (Bovista)}}]+[{{:onderdeel:natuur:tn_p1420782.jpg?250|Bovist (Bovista)}}]
 {clear} {clear}
  
-[{{:onderdeel:natuur:tn_golfbaahboek.jpg?300|Vele vierkante meters paddenstoelen onder de bomen naast de fairway.}}] +[{{:onderdeel:natuur:tn_golfbaahboek.jpg?250|Vele vierkante meters paddenstoelen onder de bomen naast de fairway.}}] 
-[{{:onderdeel:natuur:tn_p2050855.jpg?300|Veel paddenstoelen aan de rustplaats.}}]+[{{:onderdeel:natuur:tn_p2050855.jpg?250|Veel paddenstoelen aan de rustplaats.}}]
 {clear} {clear}
 +
 +[{{:onderdeel:natuur:tn_1.buikzwam_-_gekraagde_aardster_-_geastrum_triplex_5129_2_.jpg?250|Gekraagde aardster, een buikzwam. Situatie per januari 2021.}}]
 +[{{:onderdeel:natuur:tn_1.buikzwam_-_gekraagde_aardster_-_geastrum_triplex_5129_4_.jpg?250|Gekraagde aardster, een buikzwam. Situatie per januari 2021.}}]
 +{clear}
 +
 +[{{:onderdeel:natuur:tn_1.buikzwam_-_gekraagde_aardster_-_geastrum_triplex_5129_5_.jpg?250|Gekraagde aardster, een buikzwam. Situatie per januari 2021, in een cirkel.}}]
 +[{{:onderdeel:natuur:tn_1.buikzwam_-_gekraagde_aardster_-_geastrum_triplex_5129_6_.jpg?250|Gekraagde aardster, een buikzwam met opening waardoor sporen naar buiten komen. Situatie per januari 2021.}}]
 +{clear}
 +
  
 === Dieren === === Dieren ===
Regel 332: Regel 416:
  
 === Vogels === === Vogels ===
-Maar ook meerkoet, waterhoen, scholekster, wilde eend en aalscholver kunnen in grote aantallen de [[onderdeel:fairway|fairways]] bezettenIn waterrijke gebieden is de blauwe reiger geen zeldzaamheid, in open terreinen ook soms de ooievaar of de torenvalk nietOp bosrijke [[onderdeel:baan|banen]] zijn vogels als fazant, spechten en buizerd geziene bezoekers, naast de vele zangvogels.+[{{:onderdeel:natuur:tn_21.buizerd_-_buteo_buteo_7008_2_.jpg?600|Buizerd schrikt van fotograaf.}}] 
 +{clear}
  
 +Maar ook meerkoet, waterhoen, scholekster, wilde eend en aalscholver kunnen in grote aantallen de [[onderdeel:fairway|fairways]] bezetten. In waterrijke gebieden is de blauwe reiger geen zeldzaamheid, in open terreinen ook soms de ooievaar of de torenvalk niet. Ook komen in Noordwest-Europa steeds vaker exoten voor zoals op het water de mandarijneend. Op bosrijke [[onderdeel:baan|banen]] zijn vogels als fazant, spechten en buizerd geziene bezoekers, naast de vele zangvogels.
 +{clear}
 +[{{:onderdeel:natuur:mandarijneend_-_aix_galericulata_7085_2_.jpg?300|Exoot in Nederland, Mandarijneend mannetje.}}]
 +[{{:onderdeel:natuur:mandarijneend_-_aix_galericulata_7085_25_.jpg?300|Exoot in Nederland, Mandarijneend vrouwtje.}}]
 +{clear}
 [{{:onderdeel:natuur:watervogels_1.jpg?300|Blauwe reigers komen veel voor op golfbanen met water.}}] [{{:onderdeel:natuur:watervogels_1.jpg?300|Blauwe reigers komen veel voor op golfbanen met water.}}]
 [{{:onderdeel:natuur:watervogels_2.jpg?300|Knobbelzwanen komen vaak tot broeden op golfbanen.}}] [{{:onderdeel:natuur:watervogels_2.jpg?300|Knobbelzwanen komen vaak tot broeden op golfbanen.}}]
Regel 375: Regel 465:
 [{{:onderdeel:natuur:tn_p2200354.jpg?300|Herman Berteler met winnende foto van de NGF en Vogelbescherming fotowedstrijd Vogels en Golf.}}] [{{:onderdeel:natuur:tn_p2200354.jpg?300|Herman Berteler met winnende foto van de NGF en Vogelbescherming fotowedstrijd Vogels en Golf.}}]
 {clear} {clear}
 +
 +Wat de inspanningsresultaten vanaf 2013 tot op heden hebben opgebracht verschilt per golfbaan, zeker is dat de relatie golfbaan en vogels onveranderd is gebleven, zie ook onderstaande foto van januari 2021.
 +{clear}
 +[{{:onderdeel:natuur:tn_13.buizerd_-_buteo_buteo_5210_2_.jpg?300|Buizerd strijkt neer op een teeinformatiebord.}}]
 +{clear}
 +
 +
 Voor meer informatie over Committed to Birds wordt verwezen naar Actueel Nieuws van September 2013 van de Vogelbescherming Nederland: [[http://www.vogelbescherming.nl/actueel/nieuws/q/ne_id/1205]]. Voor meer informatie over Committed to Birds wordt verwezen naar Actueel Nieuws van September 2013 van de Vogelbescherming Nederland: [[http://www.vogelbescherming.nl/actueel/nieuws/q/ne_id/1205]].
 {clear} {clear}
 +
 ==== RIJK aan VOGELS ==== ==== RIJK aan VOGELS ====
 [{{:onderdeel:vakblad:tn_boek_presentatie_rvn_18_e.jpg?300|Presentatie Rijk aan vogels, 19 juni 2015. Eerste ex. overhandigd door auteur Herman Berteler (links) aan greenkeeper Freek Snel (midden) en alg.dir. Hans Blaauw (rechts) op Het Rijk van Nijmegen.}}] [{{:onderdeel:vakblad:tn_boek_presentatie_rvn_18_e.jpg?300|Presentatie Rijk aan vogels, 19 juni 2015. Eerste ex. overhandigd door auteur Herman Berteler (links) aan greenkeeper Freek Snel (midden) en alg.dir. Hans Blaauw (rechts) op Het Rijk van Nijmegen.}}]
Regel 382: Regel 480:
 {clear} {clear}
  
-Verschenen op 19 juni 2015, de eerste vogelgids met biotoopbeschrijving van golfbanencomplex Het Rijk van Nijmegen te Groesbeek. +Verschenen op 19 juni 2015, de eerste vogelgids met biotoopbeschrijving van golfbanencomplex Het Rijk van Nijmegen te Groesbeek. Helaas uitverkocht en niet meer leverbaar!
 Voor meer informatie:  Voor meer informatie: 
 {clear} {clear}
Regel 416: Regel 514:
 [{{:onderdeel:natuur:naast_vele_banen_2.jpg?300|Schapen naast de golfbaan.}}] [{{:onderdeel:natuur:naast_vele_banen_2.jpg?300|Schapen naast de golfbaan.}}]
 {clear} {clear}
-[{{:onderdeel:natuur:naast_vele_banen_3.jpg?275|Koeien naast de golfbaan.}}]+[{{:onderdeel:natuur:naast_vele_banen_3.jpg?250|Koeien naast de golfbaan.}}]
 [{{:onderdeel:natuur:tn_springbok.jpg?300|Springbok op de golfbaan.}}] [{{:onderdeel:natuur:tn_springbok.jpg?300|Springbok op de golfbaan.}}]
 {clear} {clear}
Regel 433: Regel 531:
 {clear} {clear}
  
 +===== Insecten =====
 +Momenteel wordt dit onderdeel verder uitgebreid!
 +{clear}
  
- +Naar het boek INSECTEN RIJKvan Herman H. Berteler2016//'Alles is overalslechts het milieu selecteert'//, zo bepaalt ook hier het milieu op de golfbaan met welke vertegenwoordigers van de insecten wij te maken krijgen. Geen water in de baan betekent minder kans op libellende larve hiervan ontwikkelt zich namelijk in het water. Maar ook aanwezige variatie in flora, van gras tot bomenis bepalend voor de rijkdom aan insecten en dit wisselt per jaar en per seizoen.
-===== Projecten faunabeheer ===== +
-Op veel [[onderdeel:baan|banen]] wordt gericht aandacht besteed aan projecten als vleermuizenroofvogelsijsvogeloeverzwaluwboerenzwaluw maar ook aan het vogelleven binnen de biotopen door ophangen van nestkastenplaatsen van broedkorven, uitkijkposten voor roofvogels, kunstnesten voor ooievaars of het beschermen van broedgebieden mierenhopen en vliegende herten.+
 {clear} {clear}
-==== INSECTEN RIJK ==== +[{{:onderdeel:natuur:tn_gele_plomp.jpg?300|Variatie binnen een biotoop met water-habitat.}}] 
-Verschenen op 08 december 2016, tijdens de verkiezing Greenkeeper of the Year, de eerste insecten-inventarisatie met biotoopbeschrijving van golfbanencomplex Het Rijk van Nijmegen te GroesbeekMeer dan 225 soorten vlinders, kevers, vliegen, libellenjuffers, sprinkhanen, spinnen etc., geïllustreerd met meer dan 500 door de auteur gemaakte (macro)foto's van alle waargenomen soorten+[{{:onderdeel:natuur:tn_huid_van_libellarve.jpg?300|Biotoop met habitat voor libellen en juffers. Larvehuid na uitkruipen libelle.}}]
 {clear} {clear}
-[{{:onderdeel:vakblad:fullsizerender.jpg?300|Auteur Herman Berteler overhandigt als kerstman verkleed, een exemplaar van INSECTEN RIJK, aan de leden van golfclub Het Rijk van NijmegenVia de voorzitter Joost Engeltijdens de opening van de Art-Expo op zondag 18 december 2016.}}]+[{{:onderdeel:natuur:tn_berk_betula_.jpg?300|Variatie aan houtige gewassen binnen biotoop.}}] 
 +[{{:onderdeel:natuur:tn_rough_-_echte_koekoeksbl_.jpg?300|Insectenbiotoop rijk aan florain de rough.}}]
 {clear} {clear}
  
 +=== INSECTEN RIJK ===
 +Verschenen op 08 december 2016, tijdens de verkiezing [[onderdeel:greenkeeper|Greenkeeper]] of the Year, de eerste insecten-inventarisatie met biotoopbeschrijving van golfbanencomplex Het Rijk van Nijmegen te Groesbeek. Meer dan 225 soorten vlinders, kevers, vliegen, libellen, juffers, sprinkhanen, spinnen etc., geïllustreerd met meer dan 500 door de auteur gemaakte (macro)foto's van alle waargenomen soorten. 
 +{clear}
  
 [{{:onderdeel:vakblad:screenhunter_98_nov._17_13.39_e.jpg?200|Cover INSECTEN RIJK, 227 pagina's, meer dan 225 soorten en 500 (macro)foto's.}}] [{{:onderdeel:vakblad:screenhunter_98_nov._17_13.39_e.jpg?200|Cover INSECTEN RIJK, 227 pagina's, meer dan 225 soorten en 500 (macro)foto's.}}]
Regel 449: Regel 552:
 {clear} {clear}
  
-Voor meer informatie: bladeren door het boek via onderstaande film of bekijken op:  +Voor meer informatie: bladeren door het boek via onderstaande film is nog mogelijk maar het boek is uitverkocht en niet meer leverbaar:  
-[http://www.anoda.nl/hermanberteler]+
 {clear} {clear}
  {{:onderdeel:vakblad:film_boek.mp4|Bladeren door INSECTEN RIJK}}  {{:onderdeel:vakblad:film_boek.mp4|Bladeren door INSECTEN RIJK}}
 {clear}  {clear} 
 +
 +Vanzelfsprekend is een gericht insectenbeleid en biotoopbeheer door baaneigenaren hierbij van groot belang en mee verantwoordelijk voor de diversiteit. 
 +De meeste op de [[onderdeel:baan|golfbaan]] opvallende insecten zijn onder te brengen onder ‘gevleugelde’ en ‘ongevleugelde’, onder 'vierpotigen', ‘zespotigen’ en ‘achtpotigen’ (//de spinachtigen met hooiwagens en teken//). 
 +Insecten leven overal op de [[onderdeel:baan|golfbaan]], op het land, in de grond, in de lucht en in het [[onderdeel:waterhindernis|water]] en in gebouwen.
 +{clear}
 +
 +[{{:onderdeel:natuur:tn_4_potige_honingbij_.jpg?300|Vierpotige insecten, de honingbij.}}]
 +[{{:onderdeel:natuur:tn_6_potige_boomblauwtje.jpg?300|Zespotige insecten, boomblauwtje.}}]
 +{clear}
 +[{{:onderdeel:natuur:tn_6_potige_meikever.jpg?300|Zespotige insecten, meikever.}}]
 +[{{:onderdeel:natuur:tn_8_potige_kruisspin.jpg?300|Achtpotige insecten, spinnen als de kruisspin.}}]
 +{clear}
 +
 +
 +De aanwezigheid kan zowel negatief als positief worden ervaren. Denk aan het over brengen van ziekten door een **insectenbeet of -steek** (//teken, wespen, bijen, muggen, mieren, dazen, horzels, hoornaar e.d.//). 
 +Ook kunnen ze **als een plaag** worden ervaren, bijvoorbeeld binnen de beplanting of het gras (//eikenprocessierups, spinselmotten, mineervliegen, juni- of rozenkevers, langpootmuggen, kniptorren e.d.//). 
 +{clear}
 +
 +Daar tegenover genieten we bijvoorbeeld van de honing, verzameld door bijen op de [[onderdeel:baan|golfbaan]] of visueel van een vlinder of een lieveheersbeestje. Minder opvallend maar niet minder belangrijk is hun functie bij bestuiving van bloemen en planten of struiken en [[onderdeel:boom|bomen]] door de baan. 
 +{clear}
 +
 +Insecten maken als alle organismen deel uit van de onderlinge wisselwerking, binnen populaties en levensgemeenschappen. Ze eten en worden gegeten en vormen mee de basis van de voedselketen, m.a.w. hoe rijker aan insecten hoe beter voor de totale flora en fauna.
 +{clear}
 +[{{:onderdeel:natuur:tn_hoornaar_-_vespa_crabro.jpg?300|De hoornaar kan als stekend insect lastig zijn.}}]
 +[{{:onderdeel:natuur:tn_glanzende_houtmier_-_lasius_fuliginosus.jpg?300|Mieren kunnen als stekend insect lastig zijn, hier glanzende houtmieren.}}]
 +{clear}
 +
 +[{{:onderdeel:natuur:tn_eikenprocessierups_-_thaumetopoea_processionea_9027_54_.jpg?300|Eikenprocessierupsen kunnen een plaag vormen.}}]
 +[{{:onderdeel:natuur:tn_rozenkever_-_phyllopertha_horticola.jpg?300|De rozenkever kan een plaag vormen waarbij vooral de larven schadelijk zijn, emelten.}}]
 +{clear}
 +
 +==== Bekende groepen insecten ====
 +{clear}
 +==== KEVERS ==== 
 +Kevers, een orde van gevleugelde insecten (//viervleugelig//) met zes poten, te onderscheiden door hun harde schilden, de voorvleugels die niet gebruikt worden om te vliegen. Als een beschermend schild bedekken deze harde schilden de kwetsbare en vliezige achtervleugels.
 +{clear}
 +[{{:onderdeel:natuur:schaakbordlieveheersbeestje_-_propylea_quatuordecimpunctata.jpg?300|Schildvleugels en vliesvleugels zichtbaar bij schaakbordlieveheersbeestje - Propylea quatuordecimpunctata.}}]
 +[{{:onderdeel:natuur:schaakbordlieveheersbeestje_-_propylea_quatuordecimpunctata_2_.jpg?300|Schildvleugels en vliesvleugels zichtbaar bij schaakbordlieveheersbeestje - Propylea quatuordecimpunctata.}}]
 +{clear}
 +
 +Kevers vormen de grootste orde van de insecten en zijn verreweg het meest bekend bij het grote publiek. Van verschillende soorten op de [[onderdeel:baan|golfbaan]] zijn vooral de larven bekend, denk aan die van de **Johannes- of rozenkever** (//engerlingen//), en de //ritnaalden// van **kniptorren**. Deze zijn gebonden aan een specifiek milieu (//habitat//), namelijk de zodelaag onder het gras, vooral bekend van de [[onderdeel:baan|fairway]]. Daar leven ze gedurende lange tijd van de graswortelhals.
 +{clear}
 +
 +
 +Zoals bij alle insecten hebben we bij de kevers ook te maken met een grote diversiteit aan vorm, grootte, kleur en structuur. In de basis gekenmerkt door een vaak bolvormig lichaam met relatief korte antennes en een sterk bepantserde huid van chitine (//koolhydraten//). En uiteraard zijn hierbinnen diverse afwijkende soorten bekend met lange, smalle lichamen en lange, soms vreemde antennes. Het zijn vanwege de harde voorvleugels geen snelle vliegers.
 +{clear}
 +
 +Van de dik 4.000 soorten die in Nederland voorkomen, zijn er diverse waarneembaar op de [[onderdeel:baan|golfbaan]], overwegend landkevers, maar deels ook [[onderdeel:waterhindernis|waterkevers]]. De hoeveelheid aan soorten wordt mee bepaald door de biotopen en habitats op de [[onderdeel:baan:golfbaan]], in combinatie met gebruik en beheer. Hierna zijn beelden weergegeven van vertegenwoordigers uit verschillende families.
 +{clear}
 +
 +Zoals de meeste dieren hebben kevers ook natuurlijke vijanden. De belangrijkste zijn vogels, zoogdieren, reptielen en amfibieën, maar ook zijn er spinnen en andere insecten die op ze jagen, zoals sluipwespen.
 +{clear}
 +
 +Het lichaam is samengesteld uit drie delen; de kop, het borststuk en het achterlijf. Ze bevatten nimmer sprieten aan hun achterlijf. 
 +{clear}
 +
 +Veel soorten zijn planteneters, waaronder paddenstoelen en hebben kaken die zijn omgevormd tot efficiënte werktuigen. Zij knippen of bijten stukken uit de [[onderdeel:beplanting:plant of bloem]] (//bv. de bladhaantjes//). Bij roofkevers zijn de kaken sterk vergroot om prooien te grijpen en vast te houden of aas te eten. Zo eten lieveheersbeestjes en de larven ervan, veel bladluizen.
 +{clear}
 +
 +Ook de kevers, die voor de voortplanting grote aantallen eitjes kunnen afzetten, kennen een levenscyclus van ei - larve - pop - imago, ze transformeren in één keer tot een volwassen insect; de **volledige gedaanteverwisseling**.
 +{clear}
 +
 +Om te kunnen overleven is de kop van de larven vaak sterk gepantserd en voorzien van sterke kaken. Die larven die in de bodem of in een ander substraat leven, lijken op een grote made en hebben korte pootjes. Ook in [[onderdeel:boom|fruit]], [[onderdeel:boom|noten]], dierlijk afval of in plantenstengels zien we deze vorm terug, soms te verwarren met rupsen of wormen. De levensduur varieert van enkele maanden tot enkele jaren en zo ook varieert het aantal vervellingen. 
 +
 +=== Diverse op golfbanen voorkomende keverfamilies ===
 +== Boktorren == 
 +{clear}
 +Kenmerk van de boktorren is het langwerpige, soms naar achteren versmalde lichaam, tot wel enkele cm lang, de sprietige poten en de extreem lange tasters (//longhorn beetles//). Vaak zijn ze ook mooi gekleurd. Op de golfbaan komen slechts enkele soorten voor van de ruim 33.000 die bekend zijn.
 +{clear}
 + 
 +Sommige soorten zien er gecamoufleerd uit als wespen of mieren. 
 +Het voedsel bestaat uit [[onderdeel:boom|boomsappen]], nectar en stuifmeel, geen prooien. Ze zetten hun eieren af onder [[onderdeel:boom|boomschors]].
 +[{{:onderdeel:natuur:kleine_wespenboktor_-_clytus_arietis_dsc_2642_2_.jpg?300|Kleine wespenboktor of kleine wespenbok - Clytus arietis. Familie boktorren.}}]
 +{clear}
 +Schadelijker zijn de larven die van [[onderdeel:beplanting|planten]] leven en in levend of dood hout zitten. Op de [[onderdeel:baan|golfbaan]] treffen we diverse soorten aan op vooral bloeiende planten in de [[onderdeel:gras|rough]], maar ook op [[onderdeel:boom|bomen]] en [[onderdeel:beplanting|struiken]] of in het [[onderdeel:gras|gras]]. 
 +{clear}
 +[{{:onderdeel:natuur:bonte_ribbelboktor_-_rhagium_bifasciatum_p1530362_7_.jpg?275|Bonte ribbelboktor, ook wel gevlekte boktor, gevlekte dennenboktor of gevlekte dennenbok genoemd - Rhagium bifasciatum. Familie boktorren.}}]
 +[{{:onderdeel:natuur:gewone_bloesemboktor_-_grammoptera_ruficornis_dsc_0194_2_.jpg?275|Gewone bloesemboktor - Grammoptera ruficornis. Familie boktorren.}}]
 +{clear}
 +[{{:onderdeel:natuur:gewone_smalboktor_-_stictoleptura_rubra_dsc_1263_2_.jpg?275|Gewone smalboktor of rode smalbok - Stictoleptura rubra. Familie boktorren.}}]
 +[{{:onderdeel:natuur:groene_schijnboktor_-_oedemera_virescens_p1530483_2_.jpg?275|Groene schijnboktor - Oedemera virescens. Familie boktorren.}}]
 +{clear}
 +[{{:onderdeel:natuur:ingekeepte_smalboktor_-_pseudovadonia_livida_dsc_7661_2_.jpg?275|Ingekeepte smalboktor - Pseudovadonia livida. Familie boktorren.}}]
 +[{{:onderdeel:natuur:gewone_distelboktor_-_agapanthia_villosoviridescens_dsc_3376_2_.jpg?275|Gewone distelboktor of ook wel distelbok of distelboktor - Agapanthia villosoviridescens. Familie boktorren.}}]
 +
 +
 +
 +== Weekschildkevers ==
 +{clear}
 +Deze familie worden ook wel soldaatjes genoemd en kenmerkend is hun zachte schild. Verder net als de boktorren, een lang, smal lichaam (tot 2 cm) en opvallend lange antennes en sprietige poten. 
 +{clear}
 + 
 +Ook hiervan vertegenwoordigers op de [[onderdeel:baan|golfbaan]], waar ze zich tegoed doen aan insecten, nectar en stuifmeel van bloeiende [[onderdeel:beplanting|planten]].
 +{clear}
 +[{{:onderdeel:natuur:bleekgele_weekschildkever_-_cantharis_livida_dsc_0135_2_.jpg?275|Bleekgele weekschildkever of geel soldaatje - Cantharis livida. Familie soldaatjes.}}]
 +[{{:onderdeel:natuur:kleine_rode_weekschild_-_rhagonycha_fulva_dsc_1616_2_.jpg?275|Kleine rode weekschild of ook wel soldaatje of rode weekschild- Rhagonycha fulva. Familie soldaatjes.}}]
 +{clear}
 +[{{:onderdeel:natuur:roodtipbasterdweekschild_-_malachius_bipustulatus_dsc_8700_2_.jpg?275|Roodvlekweekkever of ook wel roodtipbasterdweekschild - Malachius bipustulatus. Familie bloemweekschilden}}]
 + 
 +
 +
 +
 +== Bladhaantjes == 
 +{clear}
 +Bladhaantjes zijn kevers die tot de familie van de bladkevers horen. In Nederland zijn iets meer dan 300 inheemse soorten bladhaantjes bekend en allen leven van [[onderdeel:beplanting|planten]].
 +{clear}
 + 
 +Het zijn kleine kevers, soms felgekleurd met een overwegend rolrond en langwerpig tot half bolvormig lichaam van 3 mm. - 1 cm. Waarneembaar op de [[onderdeel:baan|golfbaan]] in de periode maart - oktober.
 +{clear}
 + 
 +Naast blad eten ze ook stuifmeel, zo ook de larven. Diverse soorten zijn gebonden aan specifieke waardplanten en danken daaraan soms hun naam zoals het elzenhaantje en groen zuringhaantje. 
 +
 +[{{:onderdeel:natuur:bladhaantjes_-_koolaardvlo_-_phyllotreta_2_.jpg?300|Koolaardvlo - Phyllotreta spec. Familie bladkevers of bladhaantjes.}}]
 +[{{:onderdeel:natuur:bladhaantjes_-_phaedon_spec._dsc_2673_2_.jpg?300|Phaedon spec. Familie bladkevers of bladhaantjes.}}]
 +{clear}
 +
 +[{{:onderdeel:natuur:coloradokever_-_leptinotarsa_decemlineata_dsc_3808_2_.jpg?300|Coloradokever - Leptinotarsa decemlineata. Familie bladkevers of bladhaantjes.}}]
 +[{{:onderdeel:natuur:duizendknoophaantje_-_gastrophysa_polygoni_dsc_7615_4_.jpg?300|Duizendknoophaantje of ook wel tweekleurig zuringhaantje- Gastrophysa polygoni. Familie bladkevers of bladhaantjes.}}]
 +{clear}
 +
 +[{{:onderdeel:natuur:elzenhaantje_-_agelastica_alni_dsc_0816_2_.jpg?300|Elzenhaantje - Agelastica alni. Familie bladkevers of bladhaantjes.}}]
 +[{{:onderdeel:natuur:groen_zuringhaantje_-_gastrophysa_viridula_dsc_7648_2_.jpg?300|Groen zuringhaantje of ook wel groene blaasbuik - Gastrophysa viridula. Familie bladkevers of bladhaantjes.}}]
 +{clear}
 +
 +[{{:onderdeel:natuur:oulema_duftschmidi_melanopus_dsc_3218_4_.jpg?300|Oulema duftschmidi / melanopus, alleen d.m.v. genitaalonderzoek betrouwbaar te onderscheiden. Familie bladkevers of bladhaantjes.}}]
 +[{{:onderdeel:natuur:wormkruidhaantje_-_galeruca_tanaceti_vr._dsc_9791_4_.jpg?300|Wormkruidhaantje - Galeruca tanaceti. Familie bladkevers of bladhaantjes.}}]
 +{clear}
 +
 +
 +
 +
 +
 +
 +== Loopkevers ==
 +Een grote familie met over de wereld ca. 40.000 vertegenwoordigers. Variëren in grootte van 0,5 tot wel 8 cm; overwegend bruin of zwart met metaalglans. 
 +{clear}
 +Het uiterlijk is vrij uniform; krachtige kaken, een ovaal langwerpig rugschild, stevige poten gebouwd om snel te kunnen lopen. Borststuk en achterlijf zijn duidelijk gescheiden. 
 +{clear}
 +Naast de lopende soorten zijn er ook nog die goed kunnen vliegen. Het zijn overwegend vleesetende soorten en sommige felle jagers. De eiafzetting vindt overwegend op de grond plaats. 
 +
 +{clear}
 +Met enige regelmaat komen we vertegenwoordigers tegen op de [[onderdeel:green|green]] en in waste lands.
 +
 +{clear}
 +[{{:onderdeel:natuur:bastaardzandloopkever_-_cicindela_hybrida_dsc_3591_4_.jpg?300|Bastaardzandloopkever of bronzen zandloopkever - Cicindela hybrida. Familie Loopkevers.}}] 
 +[{{:onderdeel:natuur:bastaardzandloopkever_-_cicindela_hybrida_dsc_3591_5_.jpg?300|Bastaardzandloopkever of bronzen zandloopkever - Cicindela hybrida. Familie Loopkevers.}}]
 +{clear}
 +[{{:onderdeel:natuur:bronskleurige_glansloopkever_amara_aenea_dsc_6835_2_.jpg?300|Bronskleurige glansloopkever of bronzen glimmer - Amara aenea. Familie loopkevers.}}]
 +[{{:onderdeel:natuur:loopkevers_-_kortnek_oeverloper_-_nebria_spec._dsc_1064_2_.jpg?300|Kortnek of ook wel oeverloper - Nebria spec. Familie loopkevers.}}]
 +{clear}
 +
 +
 +
 +== Bladsprietkevers == 
 +{clear}
 +Zoals de naam doet vermoeden, hebben deze kevers antennen die door de samenstelling van beweeglijke plaatjes op bladsprieten gelijken.
 +{clear}
 + 
 +Het krachtige imago is veelal rond met een bol lichaam met soms glanzende dekschilden, variërend van 0,5 tot bijna 2 cm, hierop zijn vaak lengtegroeven zichtbaar. 
 +{clear}
 +De tasters zijn vaak kort, de poten stevig, krachtig en lang. Veel in het [[onderdeel:gras|gras]] te vinden.
 +De larven onder de [[onderdeel:gras|grasmat]], engerling genoemd, zijn voor [[onderdeel:greenkeeper|greenkeepers]] een nachtmerrie! Ze kunnen grote schade aanrichten aan de [[onderdeel:gras|grasmat]] op met name de [[onderdeel:fairway|fairways]]. 
 +
 +{clear}
 +Bekende bladsprietkevers zijn de meikever, de junikever en de Johanneskever of rozenkever (abusievelijk wel eens junikever genoemd!).
 +{clear}
 +[{{:onderdeel:natuur:gewone_meikever_-_melolontha_melolontha_1_.jpg?275|Gewone meikever of meikever - Melolontha melolontha. Familie bladsprietkevers.}}]
 +[{{:onderdeel:natuur:gewone_meikever_-_melolontha_melolontha_2_.jpg?275|Gewone meikever of meikever - Melolontha melolontha. Familie bladsprietkevers. Met geopende dekschilden.}}]
 +[{{:onderdeel:natuur:gewone_meikever_-_melolontha_melolontha_3_.jpg?275|Gewone meikever of meikever - Melolontha melolontha. Familie bladsprietkevers. Geopende schildvleugels en zichtbare vliesvleugels.}}]
 +{clear}
 +[{{:onderdeel:natuur:junikever_-_amphimallon_solstitiale_dsc_1072_4_.jpg?300|Junikever - Amphimallon solstitiale. Familie bladsprietkevers.}}]
 +[{{:onderdeel:natuur:junikever_-_amphimallon_solstitiale_dsc_1072_5_.jpg?300|Junikever - Amphimallon solstitiale. Familie bladsprietkevers.}}]
 +{clear}
 +[{{:onderdeel:natuur:rozenkever_-_phyllopertha_horticola_dsc_0725_4_.jpg?275|Johanneskever, ook bekend als rozenkever of tuinkever - Phyllopertha horticola. Familie bladsprietkevers.}}]
 +[{{:onderdeel:natuur:kortvleugelboorkever_-_valgus_hemipterus_dsc_0852_12_.jpg?275|Kortvleugelboorkever - Valgus hemipterus. Familie bladsprietkevers.}}]{clear}
 +
 +
 +
 +
 +
 +
 +
 +== Lieveheersbeestjes == 
 +{clear}
 +Er zijn wel zestig soorten lieveheersbeestjes in ons land bekend. Deze kevertjes zijn ook bekend als **stippelbeestjes**, **zonnekever**, **zonnekoekje** of **kapoentje**. Ze leven zowel van planten en schimmels als van kleine diertjes, waaronder bladluis, met name langs de bosranden en bossages op bramen en brandnetels.
 +{clear}
 +Onderscheiden worden Europese soorten en exoten bekend als Aziatische lieveheersbeestjes. Laatstgenoemde hebben veel verschillende tekeningen, van vrijwel geheel oranje tot bijna zwart, maar zijn herkenbaar aan de zwarte 'M'-vormige tekening op het halsschild en de van achteren vaak wat geplooide of gedeukte dekschilden.
 +{clear}
 +[{{:onderdeel:natuur:aziatisch_lieveheersbeestje_-_harmonia_axyridisdsc_0762_2_.jpg?300|Aziatisch lieveheersbeestje - Harmonia axyridis. Familie Lieveheersbeestjes. Met de kenmerkende zwarte M op het halsstuk.}}] 
 +{clear}
 +
 +Determinatie vindt plaats op basis van de kleur en de vlekken of stippen. De vorm is nagenoeg altijd rond, halfbolvormig en ze zijn ongeveer 3-10 mm. groot, hebben korte pootjes en kleine antennes. Ze zijn opvallend gestippeld met rode, gele, witte of zwarte kleuren. De levensduur van het imago is kort, ongeveer een jaar. 
 +{clear}
 +[{{:onderdeel:natuur:lieveheersbeestje_-_coccinellidae_indet._dsc_0013_4_.jpg?300|Eiafzetting van lieveheersbeestje - Coccinellidae indet. Familie lieveheersbeestjes.}}]
 +{clear}
 +
 +De eitjes, veelal geel, worden in groepjes afgezet op (onderkant) bladeren van planten en struiken. De larven zijn opvallend en doen soms denken aan rupsjes, maar ze zijn voorzien van zes looppootjes aan de voorzijde. Ook zijn er larven die stekelachtig behaard zijn, fel rood en geel gekleurd en ze verschillen per soort. Ook de poppen zijn opvallend van vorm en kleur. Deze larven en de poppen komen golfers tegen in de rough, op struiken en bomen waaronder de Spaanse aak of veldesdoorns (//Acer campestris//), maar ook op houtwerk van afrasteringen.
 +{clear}
 +[{{:onderdeel:natuur:aziatisch_lieveheersbeestje_-_harmonia_axyridis_dsc_2754_2_.jpg?275|Larve van Aziatisch lieveheersbeestje - Harmonia axyridis. Familie lieveheersbeestjes.}}]
 +[{{:onderdeel:natuur:aziatisch_lieveheersbeestje_-_harmonia_axyridis_dsc_6243_2_.jpg?275|Larven van Aziatisch lieveheersbeestje - Harmonia axyridis. Familie lieveheersbeestjes.}}]
 +{clear}
 +[{{:onderdeel:natuur:citroenlieveheersbeestje_-_psyllobora_vigintiduopunctata_dsc_3739_2_.jpg?275|Larve van citroenlieveheersbeestje - Psyllobora vigintiduopunctata. Familie lieveheersbeestjes.}}]
 +[{{:onderdeel:natuur:zevenstippelig_lieveheersbeestje_-_coccinella_septempunctata_dsc_6076_4_.jpg?275|Larve van zevenstippelig lieveheersbeestje - Coccinella septempunctata. Familie lieveheersbeestjes.}}]
 +{clear}
 +[{{:onderdeel:natuur:aziatisch_lieveheersbeestje_-_harmonia_axyridis_dsc_5061_2_.jpg?275|Pop van Aziatisch lieveheersbeestje - Harmonia axyridis. Familie lieveheersbeestjes.}}]
 +[{{:onderdeel:natuur:aziatisch_lieveheersbeestje_-_harmonia_axyridis_dsc_6233_2_.jpg?275|Pop van Aziatisch lieveheersbeestje - Harmonia axyridis. Familie lieveheersbeestjes.}}]
 +{clear}
 +
 +
 +**Waar te nemen soorten op de golfbaan zijn:**
 +[{{:onderdeel:natuur:citroenlieveheersbeestje_-_psyllobora_vigintiduopunctata_dsc_2734_2_.jpg?275|Citroenlieveheersbeestje of tweeëntwintigstippelig lieveheersbeestje - Psyllobora vigintiduopunctata. Familie lieveheersbeestjes.}}]
 +[{{:onderdeel:natuur:heidelieveheersbeestje_-_chilocorus_bipustulatus_dsc_5957_2_.jpg?275|Heidelieveheersbeestje - Chilocorus bipustulatus. Familie lieveheersbeestjes.}}]
 +{clear}
 +[{{:onderdeel:natuur:schaakbordlieveheersbeestje_-_propylea_quatuordecimpunctata_dsc_0150_4_.jpg?275|Schaakbordlieveheersbeestje, ook wel veertienstippelig lieveheersbeestje genoemd - Propylea quatuordecimpunctata. Familie lieveheersbeestjes.}}]
 +[{{:onderdeel:natuur:schaakbordlieveheersbeestje_-_propylea_quatuordecimpunctata_dsc_6951_2_.jpg?275|Schaakbordlieveheersbeestje, ook wel veertienstippelig lieveheersbeestje genoemd - Propylea quatuordecimpunctata. Familie lieveheersbeestjes.}}]
 +{clear}
 +[{{:onderdeel:natuur:schaakbordlieveheersbeestje_-_propylea_quatuordecimpunctata_dsc_7774_4_.jpg?275|Schaakbordlieveheersbeestje, ook wel veertienstippelig lieveheersbeestje genoemd - Propylea quatuordecimpunctata. Familie lieveheersbeestjes.}}] 
 +[{{:onderdeel:natuur:tienstippelig_lieveheersbeestje_-_adalia_decempunctata_dsc_8228_4_.jpg?275|Tienstippelig lieveheersbeestje - Adalia decempunctata. Familie lieveheersbeestjes.}}]
 +{clear}
 +[{{:onderdeel:natuur:tweestippelig_lieveheersbeestje_-_adalia_bipunctata_dsc_6488_2_.jpg?275|Tweestippelig lieveheersbeestje - Adalia bipunctata. Familie lieveheersbeestjes.}}]
 +[{{:onderdeel:natuur:veelstippig_aziatisch_lieveheersbeestje_-_harmonia_axyridis_f._succinea_dsc_6761_4_.jpg?275|Veelstippig Aziatisch lieveheersbeestje - Harmonia axyridis f. succinea. Familie lieveheersbeestjes.}}]
 +{clear}
 +[{{:onderdeel:natuur:veelstippig_aziatisch_lieveheersbeestje_-_harmonia_axyridis_f._succinea_dsc_8353_2_.jpg?275|Veelstippig Aziatisch lieveheersbeestje - Harmonia axyridis f. succinea. Familie lieveheersbeestjes.}}]
 + [{{:onderdeel:natuur:viervlekkig_aziatisch_lieveheersbeestje_-_harmonia_axyridis_f._spectabilis_dsc_0763_4_.jpg?275|Viervlekkig Aziatisch lieveheersbeestje - Harmonia axyridis f. spectabilis; Familie lieveheersbeestjes.}}]
 +{clear}
 +[{{:onderdeel:natuur:viervlekkig_aziatisch_lieveheersbeestje_-_harmonia_axyridis_f._spectabilis_dsc_8299_2_.jpg?275|Viervlekkig Aziatisch lieveheersbeestje - Harmonia axyridis f. spectabilis; Familie lieveheersbeestjes.}}]
 +[{{:onderdeel:natuur:zestienstippelig_lieveheersbeestje_-_tytthaspis_sedecimpunctata_dsc_6441_4_.jpg?275|Zestienstippelig lieveheersbeestje - Tytthaspis sedecimpunctata. Familie lieveheersbeestjes.}}]
 +{clear}
 +[{{:onderdeel:natuur:zestienstippelig_lieveheersbeestje_-_tytthaspis_sedecimpunctata_dsc_6441_6_.jpg?275|Zestienstippelig lieveheersbeestje - Tytthaspis sedecimpunctata. Familie lieveheersbeestjes.}}]
 +[{{:onderdeel:natuur:zevenstippelig_lieveheersbeestje_-_coccinella_septempunctata_4_.jpg?275|Zevenstippelig lieveheersbeestje - Coccinella septempunctata. Familie lieveheersbeestjes.}}]
 +{clear}
 +== Onderfamilie (dwerg)kapoentjes (//Scymninae//) ==
 +
 +Ook uit deze onderfamilie van de lieveheersbeestjes, die kleiner zijn en bekend als **dwergkapoentjes**, (2 - 4 mm), komen vertegenwoordigers voor op de golfbaan. In Nederland zijn er 25 soorten bekend waaronder 23 inheemse soorten.
 +{clear}
 +[{{:onderdeel:natuur:dwergkapoentje_-_lieveheersbeestjes_-_scymninae_spec._dsc_0066_4_.jpg?300|Larve van dwergkapoentje - Scymninae spec., familie lieveheersbeestjes.}}]
 +{clear}
 +[{{:onderdeel:natuur:17.driehoekkapoentje_-_scymnus_interruptus_dsc_9624_2_.jpg?275|Driehoekkapoentje - Scymnus interruptus. Familie lieveheersbeestjes.}}]
 +[{{:onderdeel:natuur:106.graslandnepkapoentje_-_rhyzobius_litura_dsc_3781_2_.jpg?275|Graslandnepkapoentje - Rhyzobius litura. Familie lieveheersbeestjes.}}]
 +{clear}
 +
 +
 + 
 +
 +== Snuitkevers == 
 +{clear}
 +Een superfamilie met ongeveer 97.000 beschreven soorten waarvan diverse soorten op de golfbaan kunnen worden waargenomen.
 +{clear}
 +Van deze overwegend kleine kevers vallen de karakteristieke lange snuit (verlengde kop) en geknikte antennes op. Ze variëren in lengte van 0,1 tot 9 cm., het pantser is vaak gemarmerd, zeer kleurrijk met metaalglans of met bonte vlekken.
 +{clear}
 +Als overwegend planteneters kunnen ze grote schade toebrengen aan voedselplanten voor de mens. Ook worden ze met enige regelmaat binnenshuis aangetroffen.
 +{clear}
 +
 +[{{:onderdeel:natuur:gestreepte_bladsnuitkever_-_phyllobius_pyri_dsc_7742_2_.jpg?275|Gestreepte bladsnuitkever - Phyllobius pyri. Familie snuitkevers.}}]
 +[{{:onderdeel:natuur:gevlekte_aardsnuitkever_-_liophloeus_tessulatus_dsc_0473_4_.jpg?275|Gevlekte aardsnuitkever, gespikkelde snuittor of ook wel klimopsnuittor- Liophloeus tessulatus. Familie snuitkevers.}}]
 +{clear}
 +[{{:onderdeel:natuur:grijze_bolsnuittor_-_philopedon_plagiatus_dsc_8904_2_.jpg?275|Grijze bolsnuittor - Philopedon plagiatus. Familie snuitkevers.}}]
 +[{{:onderdeel:natuur:groene_bladsnuitkever_-_phyllobius_pomaceus_dsc_8129_2_.jpg?275|Groene bladsnuitkever - Phyllobius pomaceus. Familie snuitkevers.}}]
 +{clear}
 +[{{:onderdeel:natuur:groene_struiksnuitkever_-_polydrusus_formosus_dsc_2287_2_.jpg?275|Groene struiksnuitkever, zijdeglansbladsnuitkever, ook wel zijden snuittor of groene struiksnuittor - Polydrusus formosus. Familie snuitkevers.}}]
 +[{{:onderdeel:natuur:kleine_eikelboorder_-_curculio_glandium_dsc_8233_8_.jpg?275|Eikelboorder of kleine eikelboorder - Curculio glandium. Familie snuitkevers.}}]
 +{clear}
 +[{{:onderdeel:natuur:kleine_lapsnuitkever_-_otiorhynchus_ovatus_dsc_0395_2_.jpg?275|Kleine lapsnuitkever, eironde lapsnuitkever of ook wel kleine wortelsnuittor - Otiorhynchus ovatus, met een larve. Familie snuitkevers.}}]
 +[{{:onderdeel:natuur:snuitkever_lixus_spec._dsc_6842_2_.jpg?275|Snuitkever Lixus spec. Familie snuitkevers.}}]
 +{clear}
 +[{{:onderdeel:natuur:snuitkevers_-_rhinusa_spec._dsc_7243_8_.jpg?275|Rhinusa spec. Familie snuitkevers.}}]
 +
 +=== Spinnen ===
 +Op [[onderdeel:baan|golfbanen]] leven diverse soorten spinnen, ‘echte spinnen’. Er zijn nl ook níet ‘echte’ spinnen die wel tot de spinachtigen worden gerekend, waaronder zeespinnen. Spinnen hebben in tegenstelling tot gewone insecten, 8 poten. Verder hebben spinnen 6 ogen waarvan er vaak 2 of 4 meer ontwikkeld zijn dan de andere.
 +{clear}
 +[{{:onderdeel:natuur:eikenspringspin.jpg?275|Eikenspringspin met beter ontwikkelde voor-middenogen.}}]
 +[{{:onderdeel:natuur:springspin.jpg?275|Springspin met beter ontwikkelde midden-ogen.}}]
 +[{{:onderdeel:natuur:tn_8_potige_kruisspin.jpg?275|Achtpotige insecten, spinnen als de kruisspin.}}]
 +{clear}
 +
 +Zijn er zo’n 45.000 verschillende soorten spinnen beschreven, in ons land leven zo’n 700 soorten en op bv. de [[onderdeel:baan|golfbaan]] het Rijk van Nijmegen in Groesbeek, zijn door mij zo’n 20 soorten waargenomen, gefotografeerd en ingedeeld in o.a. **wielwebspinnen**, **hangmat- of baldakijnspinnen**, **kraamwebspinnen**, **kogelspinnen**, **krabspinnen**, **trechterspinnen**, **trilspinnen**, **strekspinnen**, **wolfspinnen**, **pantserspinnen**, **renspinnen** en **springspinnen**.
 +{clear}
 +[{{:onderdeel:natuur:dieren_9.jpg?275|Vele soorten Spinnen waaronder de wielwebspinnen, zoals hier de Wespspin, Tijgerspin of Zebraspin.}}]
 +[{{:onderdeel:natuur:herfsthangmatspin.jpg?275|Herfsthangmatspin of tuinbaldakijnspin. Behoort tot de Hangmatspinnen.}}]
 +[{{:onderdeel:natuur:grote_wolfspin_nest.jpg?275|Grote wolfspin of Kraamwebspin met kraamweb en eicocon. Behoort tot de kraamwebspinnen.}}]
 +{clear}
 +
 +[{{:onderdeel:natuur:krabspin_gewone_kameleonspin.jpg?275|Gewone kameleonspin. Behoort tot de groep van de Krabspinnen.}}]
 +[{{:onderdeel:natuur:tn_trechterspin.jpg?275|Trechterspin in nestkoker. Behoort tot de Trechterspinnen.}}]
 +[{{:onderdeel:natuur:springspin_pantserspin.jpg?275|Springspin van de groep Pantserspinnen.}}]
 +{clear}
 +
 +[{{:onderdeel:natuur:tn_15.renspin_-_philodromus_spec._dsc_3122_2_.jpg?275|Philodromus, een spingeslacht uit de familie Renspinnen.}}]
 +{clear}
 +Bekend bij de meeste mensen zijn wel de in ons clubhuis, drivingrangegebouw, marshalhuisje of startershome, schuilhutten en toiletgebouwen voorkomende **huisspin** en **trilspin**. Buiten daarentegen, in tuinen en op de golfbaan is de meest bekende de **kruisspin**.
 +{clear}
 +[{{:onderdeel:natuur:tn_huisspin.jpg?275|Huisspin, behoort tot de Wielwebspinnen. Aan te treffen in huizen en gebouwen.}}]
 +[{{:onderdeel:natuur:tn_trilspin.jpg?275|Trilspin uit de groep Trilspinnen. Komt veel voor in huizen en gebouwen.}}]
 +{clear}
 +
 +
 +Zoals gezegd, op de golfbaan leven verschillende soorten spinnen. Als roofdieren leven ze van levende prooidieren en die moeten worden gevangen, op welke manier dan ook. Het meest gebeurt dit met behulp van een spinsel, een vangweb dat afhankelijk van de soort bestaat uit een wielweb, een trechterweb, valkuilweb of een doolhof van draden. Vaak zijn dit de passieve soorten, dit tegenover de actieve soorten die op jacht gaan of vanuit een hinderlaag jagen.
 +{clear}
 +[{{:onderdeel:natuur:tn_wielweb.jpg?275|Wielweb van spinseldraden, hier van de Kruisspin.}}]
 +[{{:onderdeel:natuur:tn_47.wespspin_-_argiope_bruennichi_dsc_3341_6_.jpg?275|Wespspin op de buikzijde gezien, hangend in het webwiel.}}]
 +{clear}
 +
 +
 +== Wespspin, wespenspin of tijgerspin ==
 +Een opmerkelijke soort is de **wespspin** die een groot, sterk wielweb maakt, opgehangen tussen grasstengels of stengels van kruidachtige bloeiers in ietwat ruige rough. Hierin hangen (veelal) de vouwtjes ondersteboven te wachten  tot er een prooi verstrikt raakt in het web. Dit kunnen zijn sprinkhanen, libellen, langpootmuggen, kleine vlinders en kevers. In een mum van tijd wordt de prooi door de toegesnelde spin ingewikkeld met spinseldraad, geen ontkomen meer aan.
 +{clear}
 +
 +[{{:onderdeel:natuur:tn_47.wespspin_-_argiope_bruennichi_dsc_3341_2_.jpg?275|Wespspin op de rug gezien, hangend in het webwiel.}}]
 +[{{:onderdeel:natuur:tn_47.wespspin_-_argiope_bruennichi_dsc_3341_4_.jpg?275|Wespspin op de buikzijde gezien, hangend in het webwiel.Opvallend de twee gele lengtestrepen}}]
 +
 +[{{:onderdeel:natuur:tn_47.wespspin_-_argiope_bruennichi_dsc_3341_8_.jpg?275|Wespspin op de rug gezien, hangend in het webwiel.}}]
 +
 +{clear}
 +
 +Deze wespspin, ook wel wespenspin of tijgerspin genoemd is een van de grootste Europese spinnen met een lichaamslengte tot wel 1,5 cm. Lopend door het gras in de rough vallen ze goed op en worden vanwege het wespuiterlijk al gauw tot rust gelaten. Ze zijn opvallend geel, bijna fluorescerend van kleur, met op de rug dwars over het lichaam diepzwarte strepen. De buikkant heeft twee opvallende, gele lengtestrepen. Het zijn veelal de vrouwtjes die zo groot zijn.
 +{clear}
 +[{{:onderdeel:natuur:tn_34.wespspin_-_argiope_bruennichi_dsc_9765_2_.jpg?275|Wespspin vrouwtje met prooi, een langpootmug.}}]
 +[{{:onderdeel:natuur:wespspin_blauwtje.jpg?275|Wespspin met prooi, een blauwtje vlinder.}}]
 +{clear}
 + 
 +Komen ze oorspronkelijk uit het Middellandse Zeegebied, tegenwoordig zijn ze tot in Scandinavië te vinden. Op de golfbaan te vinden in de rough op zonnige, open plekken met ruig gras. Deze habitats hoeven qua oppervlakte niet eens zo groot te zijn. De spinnen zelf treffen we daar aan in de warmere maanden, van juni/juli – augustus/september. De kleinere mannetjes worden na de paring vaak ingesponnen en later opgegeten door de vrouwtjes, die ook niet lang meer leven nadat zij eerst de honderden eitjes hebben bewaakt, afgezet in een grote (als een golfbal), urnvormige cocon. Na de afzetting komen de jonge spinnen een maand later uit en overwinteren in de cocon om pas in maart van het volgende jaar naar buiten te kruipen en zich verder ontwikkelen.
 +{clear}
 +[{{:onderdeel:natuur:tn_45.nest_-_wespspin_-_argiope_bruennichi_dsc_3323_1_.jpg?275|Nest in urn-vorm van de Wespspin.}}]
 +[{{:onderdeel:natuur:urnnest_wespspin.jpg?275|Urnvormig nest van de wespspin in een bremstruik.}}]
 +[{{:onderdeel:natuur:tn_jonge_wespspinnen.jpg?275|Nest van jonge Wespspinnen.}}]
 +{clear}
 +
 +
 +
 +Met deze kennis is direct het belang van een goed maaibeleid aangegeven wil de biodiversiteit optimaal in stand worden gehouden! Vroeg maaien (en afvoeren) of door schapen begrazen betekent minder kansen voor voortplanting en overleving van de soort wespspin.
 +{clear}
 +
 +
 +
 +
 +
 +
 +
 +==== Ecologisch groenbeheer ====
 +Een op flora en fauna aangepaste wijze van denken en doen wordt ‘ecologisch beheer’ genoemd, waarbij het streven is gericht op biodiversiteit. In relatie met insecten, is zo op de golfbaan de rough van grote betekenis. Deze kan bestaan uit hoog gras, kruidachtigen (bloemplanten) en heide, maar ook uit struiken, hagen en bomen. De plaats in de baan waar je als golfer de bal niet graag ziet liggen.
 +{clear}
 +
 +Rough is ook vaak rond waterhindernissen gesitueerd, soms in combinatie met bunkers of daar waar ruimte is tussen twee holes. Plaatsen waar het insectenleven vrij spel heeft en met rust wordt gelaten door golfers en bezoekers. 
 +{clear}
 +
 +De greenkeeper heeft hier een belangrijke inbreng vanuit zijn baanbeheer, zijn werk gericht op natuurbehoud en diversiteit van flora en fauna, toepassing van inheemse beplanting. De natuurlijke processen die in de rough plaatsvinden zijn van doorslaggevende aard voor de micro en macro biodiversiteit, mits deze binnen het groenbeheer de kans krijgt.
 +{clear}
 +
 +Neem de Sint-jacobsvlinder, deze soort legt haar eitjes op Jacobskruiskruid. De geelzwartgetreepte rupsen van deze 'dagactieve’ nachtvlinder, leven van het blad van deze plant. Jacobskruiskruid bloeit in de zomermaanden als de roughgrassen hoog staan en ook bloeien. Vroeg maaien om bijvoorbeeld te hooien, resulteert in vroegtijdige verdwijning van het Jacobskruiskruid en daarmee ook de verdwijning van voedsel en rupsen en wég is de Sint-jacobsvlinder.
 +{clear}
 +
 +Een maaibeleid en begrazing door schapen afgestemd op de bloei van plantensoorten, op de aanwezigheid van flora en fauna, is van wezenlijk belang. Binnen de natuur vormen de vlinders een belangrijke schakel, rupsen eten grote hoeveelheden planten weg (specifieke planten zijn veelal waardplanten) en vormen zelf weer een belangrijke voedselbron voor andere diersoorten als sluipwespen, vogels en zoogdieren. 
 +{clear}
 +
 +Gericht op bestuiving zijn ook nachtvlinders belangrijk, dit voor planten die 's avonds bloeien. Denk hierbij aan kamperfoelie, teunisbloem en avondkoekoeksbloem. Binnen het ecologisch beheer past dan ook een goed bestuivingsbeheer tijdens de bloeiperiode van gewassen.
 +{clear}
 +
 +Ook het gericht onderdak bieden aan diverse groepen van solitaire insecten, met name in de winterperiode, vormt onderdeel van ecologisch beheer. Te denken valt hier aan bijen, wespen, hommels, vlinders, parasitaire insecten en kruipers als lieveheersbeestjes en wantsen. 
 +Dit kan door het stapelen van snoeihout als stamdelen en takken, maar ook van steenmateriaal of dakpannen, keerwanden of zelfvervaardigde constructies. Als ze maar zijn voorzien van spleten, naden, kieren en gaatjes in kleine, variabele diameters. We spreken hier van een ‘insectenhotel’, toepassingen die we steeds vaker op golfbanen waarnemen. Maar ook dood hout, grove schors en gaten in bomen dragen hiertoe bij.
 +
 +
 +===== Projecten faunabeheer =====
 +Op veel [[onderdeel:baan|banen]] wordt gericht aandacht besteed aan projecten als vleermuizen, roofvogels, ijsvogel, oeverzwaluw, boerenzwaluw maar ook aan het vogelleven binnen de biotopen door ophangen van nestkasten, plaatsen van broedkorven, uitkijkposten voor roofvogels, kunstnesten voor ooievaars of het beschermen van broedgebieden,  mierenhopen en vliegende herten.
 +{clear}
 +
 === Broeihopen en stapelhout === === Broeihopen en stapelhout ===
 Noemenswaard zijn ook de aanleg van zg. broeihopen.  Broeihopen zijn opgeworpen heuvels met een diameter van circa 2,5 meter en circa 2 meter hoog waarbij op een bodemtakkenstel een laag bladafval wordt gelegd. Daarop komt oude paardenmest welke afwisselend met houtsnippers en bladafval wordt afgedekt. Hierdoor ontstaat een hoop waar je als heikikker kan overwinteren en als ringslang je eieren in kan leggen. Broeihopen blijven maanden lang warm van binnen wat wordt veroorzaakt door bacteriële activiteit. (Bron: Groen nieuws NGF) Noemenswaard zijn ook de aanleg van zg. broeihopen.  Broeihopen zijn opgeworpen heuvels met een diameter van circa 2,5 meter en circa 2 meter hoog waarbij op een bodemtakkenstel een laag bladafval wordt gelegd. Daarop komt oude paardenmest welke afwisselend met houtsnippers en bladafval wordt afgedekt. Hierdoor ontstaat een hoop waar je als heikikker kan overwinteren en als ringslang je eieren in kan leggen. Broeihopen blijven maanden lang warm van binnen wat wordt veroorzaakt door bacteriële activiteit. (Bron: Groen nieuws NGF)
Regel 684: Regel 1152:
 [{{:onderdeel:natuur:tn_bleijenbeek.jpg?300|Informatie in het clubhuis m.b.t. de NGF Vogel-tel-dag op de golfbaan.}}] [{{:onderdeel:natuur:tn_bleijenbeek.jpg?300|Informatie in het clubhuis m.b.t. de NGF Vogel-tel-dag op de golfbaan.}}]
 {clear} {clear}
 +[{{:onderdeel:natuur:tn_princenbosch_3_mei_2022_-_p1040235_14_.jpg?300|Aan de voet van een biotoop binnen golfbaan Princenbosch staat een informatiebord waarop aangegeven welke biodiversiteit hier is.}}]
 +[{{:onderdeel:natuur:tn_princenbosch_3_mei_2022_-_p1040235_55_.jpg?300|Natuureducatie op golfbaan Princenbosch, hier op een rustpunt bij een bijhorend biotoop.}}]
 +{clear}
 +
  
 ===== Hygiëne ===== ===== Hygiëne =====
Regel 750: Regel 1222:
  
 Preventief kunnen spelers worden gewezen op de aanwezigheid van de processierups met behulp van waarschuwingslinten om besmette [[onderdeel:boom|bomen]], soms voorzien van tekst. Preventief kunnen spelers worden gewezen op de aanwezigheid van de processierups met behulp van waarschuwingslinten om besmette [[onderdeel:boom|bomen]], soms voorzien van tekst.
 +Uit toegestuurde foto's (februari 2020) blijken in Spanje op de 'Marbella Golf and Country Club' succesvolle vangbanden rond boomstammen te worden gehanteerd.
 +{clear}
 +[{{:onderdeel:natuur:geert_berben_tegen_processierups_spanje_1_.jpeg?250|Rupsenval vroegtijdig geplaatst met lokmiddel, Marbella GCC, Spanje. Foto: Geert Berben.}}]
 +[{{:onderdeel:natuur:tn_vangst_processierups_geert_berben_9700.jpg?250|Succes verzekerd. Vangst van processierupsen op Marbella GCC in Spanje. Foto: Geert Berben.}}]
 +{clear}
 +
 Ook het tijdig plaatsen van goede afrastering of [[onderdeel:hekwerk|hekwerk]] tegen inloop van ‘schadelijke’ dieren is hierbinnen van belang. Dit kan zijn tegen inloop van loslopende honden, maar ook tegen vossen, reeën en herten en wilde zwijnen, schapen of koeien. In [[onderdeel:pad|wegen en paden]] kunnen hiertegen ook wildroosters bijdragen.  Ook het tijdig plaatsen van goede afrastering of [[onderdeel:hekwerk|hekwerk]] tegen inloop van ‘schadelijke’ dieren is hierbinnen van belang. Dit kan zijn tegen inloop van loslopende honden, maar ook tegen vossen, reeën en herten en wilde zwijnen, schapen of koeien. In [[onderdeel:pad|wegen en paden]] kunnen hiertegen ook wildroosters bijdragen. 
  
onderdeel/natuur.1580294472.txt.gz · Laatst gewijzigd: 2020/01/29 11:41 door Herman H. Berteler