Veiligheid

Definitie

Onder veiligheid wordt hier verstaan de mate van afwezigheid van potentiële oorzaken van een gevaarlijke situatie of de mate van aanwezigheid van beschermende maatregelen tegen deze potentiële oorzaken. Het begrip veiligheid wordt hier gehanteerd als fysieke veiligheid, emotionele of denkbeeldige veiligheid, de beleving van veiligheid en sociale veiligheid.

Overstekende golfers, verkeersborden voor waarschuwing van automobilisten.
Trap naar verhoogde teebox, voorzien van enkele leuning.

Bescherming tegen de zon kan op diverse manieren.
Beschikbaarheid van AED reanimatie apparaat.
Alarmschel in de baan op gevaarlijk punt.

Golfregels

Welke relatie heeft veiligheid met de spelregels? Graag verwijzen wij hiervoor naar de meest recente Golfregels en Amateurstatus Regels van de Nederlandse Golf Federatie of naar Rules of Golf and the Rules of Amateur Status.

Verwezen wordt naar:

Deel II Definities:

Obstakels – Obstructions

Zie Baan

Voorbeeld van Local Rule, zie foto hierna:

Preventie door bebording en communicatie.

Functie

Veiligheid en –maatregelen zijn er om schade, letsel en/of beschadiging te voorkomen, om ongelukken te vermijden. Om deze te waarborgen bestaan er wet- en regelgeving, maar ook spelregels en etiquette. Toch lopen er binnen sport en beweging jaarlijks ongeveer 3,5 miljoen sporters een blessure op.

Het aantal blessures en ongevallen binnen de golfsport is moeilijk te achterhalen, maar zeker is dat er twee dodelijke ongevallen in Nederland bekend zijn. Ook uit het buitenland zijn dodelijke ongevallen bekend. En jaarlijks zijn er vele tientallen, mogelijk honderden ongevallen te betreuren met tijdelijk of blijvend letsel. Hierbij valt te denken aan kneuzingen, breuken, schaaf- en snijwonden, krassen e.d. Zie ook onder Ongevallen hierna.

Bewakingscamera op bedrijfsgevel gemonteerd.
Preventie via bebording.
Pech onderweg! Een kapotte band.

Andere aandachtsvelden m.b.t. veiligheid, is de veiligheid op het terrein van de golfbaan, in en rond de bebouwing, door de baan, bij oefenbaantjes, de drivingrange| of speciale [[onderdeel:tee|tees. Zo zijn er specifieke veiligheidsmaatregelen gericht op preventie tegen inbraak, diefstal en letsel door balcontact, maar ook tegen brand, blikseminslag en inbraak. Dit varieert per onderdeel en daarvoor wordt ook verwezen naar de afzonderlijke hoofdstukken.

Het spreekt haast voor zich, dat er afhankelijk van de soort baan en de omgeving waarin de baan is opgenomen, soms specifieke voorzorgsmaatregelen wenselijk zijn.

Afhankelijk van de baan, specifieke voorzorgsmaatregelen treffen.
Verbodsbord voor wandelaars.

Vorm

Er wordt gesteld dat golf een veilige sport is. De kans dat je op de golfbaan een ernstige blessure oploopt is niet erg groot (in verhouding waarmee?). Je kunt geraakt worden door een golfbal, maar wordt zelden aangereden door een golfkarretje en bij correct handelen is de kans om door onweer geraakt te worden, ook niet groot. Groter is het risico van acute en chronische blessures.

Plan van Aanpak en Risico Inventarisatie

Met betrekking tot veiligheid op golfbanen is ook de Arbo-catalogus “Drive naar Veilig Werken” voor de golfbranche in Nederland van belang ( https://www.nvg-golf.nl/diensten/arbocatalogus ). Daar waar binnen Golfbaanhandboek.nl ook expliciet aandacht wordt gevraagd voor de golfers en andere bezoekers van de golfbaan, richt de arbocatalogus voor de golfbranche zich vooral op veilig en gezond werken.

Over de beschikbaarstelling en totstandkoming van deze arbocatalogus wordt verwezen naar (https://www.drivenaarveiligwerken.nl/Arbocatalogus/tabid/712/Default.aspx)

Op Golf Club Driene is de Arbo-catalogus voor golfaccommodaties de basis voor het opgestelde ‘Plan van Aanpak’ om de veiligheid binnen de golfsport op deze locatie te verbeteren. Maar men is verder gegaan dan dat en heeft met o.a. Golfbaanhandboek.nl als naslagwerk, de daarin beschreven onderwerpen toegepast binnen een Risico Inventarisatie en Evaluatie van de Baan en Opstallen.

Golfclub Driene.

Voor de structuur binnen deze RI&E is de HAZID (Hazard Identification) methode toegepast. Het uitgangspunt is dat de golfer en greenkeeper in de omgeving wordt ‘geplaatst’, bijvoorbeeld in de baan, en dat alle realistische risico’s worden geïnventariseerd die de veiligheid in gevaar zouden kunnen brengen, ongeacht of er reeds een voldoende maatregel is uitgevoerd om het risico te verminderen.

In de evaluatie fase wordt de impact van de risico, inclusief de eventuele reeds uitgevoerde maatregel(s), geëvalueerd en als deze onvoldoende veilig blijkt, wordt, ter overweging aan het bestuur, maatregel(s) geformuleerd om het probleem aan te pakken.

Het proces is iteratief omdat, in de tijd gezien, situaties kunnen wijzigen door veroudering, achterstallig onderhoud, incidenten, gewijzigde inzicht, enz.

Zorgplicht. Door de RI(E) te laten uitvoeren door deskundigen zoals leden van de baancommissie, greenkeepers en golfers is het resultaat een gestructureerd overzicht van de risico’s in de baan (of opstal) inclusief een plan van aanpak.

Fysieke schade

Overbelasting door training, (ouderdoms-)slijtage of geforceerd gebruik vormen vaak de oorzaak van spier-, pees- of gewrichtsblessures, welke betrekking kunnen hebben op de rug, nek, elleboog, schouder, pols, knie, enkel en heup.

Inzet van de traumahelikopter bij calamiteit op de golfbaan.

Algemene aandachtsvelden

Binnen de golfsport gelden ook algemene aandachtsvelden m.b.t. veiligheid die deels voor personeel, deels voor golfers en bezoekers van belang zijn en soms in beide gevallen.

Aandachtsvelden zijn o.a. (in alfabetische vorm):

  • de arbeidsomstandighedenwet,
  • bescherming tegen ongewild balcontact,
  • beveiliging en inbraakpreventie,
  • brandpreventie,
  • openbare veiligheid,
  • verkeersveiligheid e.d.

Sport veiligheidsaspecten

Sport veiligheidsaspecten bezien vanuit de golfer als sportbeoefenaar, naast de algemene aandachtsvelden. Niet alleen neemt het aantal golfers sterk toe, de gemiddelde leeftijd van golfers ligt ook relatief hoog. Exacte cijfers over de hoeveelheid blessures, letsel en ongevallen bij golf zijn niet of nauwelijks bekend. Als we echter bedenken dat iemand bij een rondje golf van 18-holes, al snel 3,5 tot 5uur onderweg is ( 6-12km), gaat het hier om een behoorlijke fysieke belasting. Het oplopen van blessures kan nog eens vergroot worden door o.a. het ontbreken van de juiste techniek.

Warming up om spierblessures te voorkomen.
Spelen in de mist met weinig zicht, vraagt om veilig gedrag.

Door de baan start dit op de drivingrange en oefenhoek en vervolgens gaat dat verder op de eerste tee. Houd bijvoorbeeld voldoende afstand bij het maken van een oefenswing. Neem bij met balvangers beschermde tees of rustpunten), ook steeds plaats achter deze schermen. Neem extra afstand en tijd bij spelen in mist. Neem kennis van de teksten en pictogrammen op informatieborden en handel er naar, etc. etc.

Te denken valt hier aan:

  • Voorrang (verlenen) in de baan,
  • Preventie door training en bescherming toepassen,
  • Gedrag en gezonde leefstijl hanteren,
  • Sportiviteit en respect tonen,
  • Kennis van regels en controle op de naleving,
  • Training en goede trainingsopbouw,
  • Goede uitrusting: kleding, schoeisel, event.handschoentje, grip, materiaalkwaliteit, trolley, buggy,
  • Goede sport medische begeleiding,
  • Blessure Preventie,
  • Blaren op handen en/of voeten voorkomen,
  • Vermoeidheid door uitdroging, tijdig en voldoende drinken,
  • Insectenbeten vanuit bomen, gras of nabij waterhindernissen te vermijden,
  • Zon verbranding van hoofd en ledematen voorkomen,
  • Bij onweer voorzichtig zijn,
  • Hellingen en hellingbaan bij tee, bunker en green respecteren,
  • Waterhindernissen en bruggen voorzichtig benaderen,
  • Trappen en hellingbanen respecteren,
  • Spiegels hanteren,
  • Luisteren naar bel of gong en hanteren,
  • Regels en etiquette in acht nemen,
  • Waarschuwingen, geboden en verboden in acht nemen,
  • etc., etc., etc.
Verbods- en waarschuwingsbord geïntegreerd in de tekst toegepast.
Waarschuwingsbord met eigen pictogram, sprekend voor zichzelf.

Verbodsbord met pictogram. Geen trolleys toegestaan.
Hygiëne rond wasplaats voor trolleywielen.

Meerhoornige sirene voor spelstart (shotgun) en alarm (onweer).
Nummerinformatie en extra gegevens op afvalbakken door de baan.

Waarschuwingsbord met passende tekst.
Zwaailichtbediening op de tee, bij het afslaan.

Respect voor anderen en omgeving

Veiligheid gaat hand in hand met respect voor anderen, voor andere spelers, baanpersoneel, bezoekers en andere recreanten die gebruik maken vanuit diverse recreatievormen van de baanomgeving. Maar ook met respect voor de omgeving zelf, de natuur waarin men actief is, voor het materiaal en materieel, voor spelregels en etiquette. En dat begint al bij aankomst op de golfclub, op de parkeerplaats.

Maar ook; sla pas af als de voorgaande flight de green heeft verlaten. Sla niet wanneer baanpersoneel zich niet in veiligheid heeft gesteld.

Te denken valt hier aan:

  • Voorrang (verlenen) in de baan,

Instructies met betrekking tot baanpersoneel door de baan.

Van geheel andere allure is het rekening houden met passerende treinen boven je hoofd! Dit is het geval op de 9 holes Amsterdam Old Course, waar treinen regelmatig passeren boven over de golfers heen. Een hierop gericht waarschuwingsbord is dan ook geen overbodige luxe.

Niet afslaan of spelen tijdens passeren van een trein boven je!

De grap gaat hier, dat de longest drive er een was van meer dan 35 km., per trein tot op het station Utrecht!

Niet afslaan of spelen als er een trein passeert.
Zware betonnen spoorwegconstructie boven de golfbaan

Techniek

Het zou geen slechte zaak zijn binnen de golfbaan een Risicokaart te hanteren. Een kaart waarop de baan de risico’s binnen de golfbaan aangeeft (op basis van inventarisatie) en personeelsleden (en wellicht ook golfers/bezoekers) hierover informeert.

Welke risicobronnen zouden hierop vermeld kunnen staan? Te denken valt aan de verzamelde risico’s per afzonderlijk Hoofdstuk uit Golfbaanhandboek: (zie voor meer informatie ook de betreffende Hoofdstukken). Een dergelijke risicokaart kan bij het onderhoud en de inrichting van de baan wijzen op wenselijke maatregelen van preventie, onderhoud en beheer. Ze kan functioneel worden ingezet bij beleid gericht op kwaliteit.

Preventieve maatregelen

Onder preventie wordt verstaan; beschermende maatregelen tegen potentiële oorzaken van onveiligheid. Op veel banen komen we dergelijke maatregelen tegen, denk aan de bel door de baan, aan de reddingsboei bij de waterhindernis of aan leuningen bij bruggen en trappen, aan alarmverlichting of uitkijktorens en verhoogde spiegels bij blinde afslagplaatsen.

Onderstaande lijsten bieden een overzicht van risico’s en preventie.

Persoonsgerelateerd Risico - Preventie, onderhoud en beheer

Omgevingsgerelateerd Risico - Preventie, onderhoud en beheer

Overige recreatievormen en andere recreanten - In acht nemen, respecteren, bebording

  • Weinig overzichtelijke speelmomenten, blinde holes, rustpunten in baan van balvlucht e.d. situaties
  • Een terugkaatsende eigen bal(via een boom) of door een slag van een medespeler met diens club
    • Oplettendheid, afstand nemen, niet in de speellijn van flightgenoot gaan staan

Baangerelateerd Risico - Preventie

Preventie m.b.v. bebording – zie foto’s hierna.

Preventie tegen vervuiling en brandgevaar.
Waarschuwings-, informatiebord.
Hulpmiddelen preventief aanwezig voor calamiteiten.

Dubbele aanwijzing; veiligheid en spelregels.
Antislip op het brugdek om uitglijden te voorkomen en waarschuwing voor slipgevaar.
Twee specifieke verkeersborden gericht op gebruik van helling en brug.

Preventie tegen verdrinking; aanwezigheid van een reddingsboei.
Pas op slipgevaar, aanwijsbord bij een brug.
Aanwijsbord of gebodsbord?

Preventie gericht op rondvliegende ballen via speciale bebording en communicatie.
Gecombineerde informatie van Verbod en Waarschuwing.
Alarmknop met dwingende aanwijzing.

Uitkijktoren

Een vorm van preventie is het gebruiken van uitkijktorens op blinde holes. Vanaf de verhoogde plaats is er een beter zicht op de situatie in de baan en kan voor het afslaan worden beoordeeld of het veilig is om af te slaan. Technisch kan de uitkijktoren bestaan uit verschillende materialen en constructies, zonder trapleuning, met enkele of dubbele trapleuning.

Een uit veiligheidsoverweging aangebrachte uitkijktoren bij een blinde hole, waarbij de trap voorzien van een leuning.
Uitkijktoren bij de tee van een blinde hole, met dubbele leuning. Hier op een baan in Zuid-Afrika.
Houten uitkijktoren met dubbele leuning op blinde hole. Situering met achtergrond beplanting.

Spiegels

Voor de veiligheid kan op diverse plaatsen gebruik worden gemaakt van speciale hoekspiegels. Dit varieert per plaats, welke kan zijn aan de toegangsweg, bij oversteken of door de baan bij blinde holes.

Ongevallen

Om binnen de groene omgeving te blijven, in de agrarische sector vielen in 2011 in Nederland 22 dodelijke ongevallen te betreuren (Stigas - Veiligheidskrant). Statistische gegevens over blessures in golf zijn weinig voorhanden. Zeer veel, misschien wel de helft van de blessures, blijken herhalingen van oude blessures. Ook over breuken is weinig bekend, wat niet wil zeggen dat het niet (veel) voor komt. Uit eigen ervaring weet ik van golfers die breuken opliepen door val- en glijdpraktijken, door verwondingen door boomstronken in de rough en van kneuzingen door geraakte ballen op mijn homecours ‘Het Rijk van Nijmegen’.

Zo zullen er ongetwijfeld ook op andere banen directe of indirect in relatie met golf geregistreerde ongevallen bekend zijn. In 2009 vond een tragisch ongeluk plaats op 'De Hoge Dijk', waarbij een 16-jarige jongen aan de gevolgen ervan overleed. De jongen werd op de drivingrange geraakt met een club. Enkele jaren eerder overleed een 86-jarige vrouw aan haar verwondingen na een ongeval op de 'Kennemer Golf & Country Club'. De vrouw was onder haar golfkar, terechtgekomen nadat deze van een talud was gevallen.

Daarnaast komen ook hartaanvallen voor, mede gezien het feit dat golf tot op hoge leeftijd beoefend wordt. Rond de jaarwisseling 2011-2012 nog op hole Zuid 9, een lange oplopende par 5 op Het Rijk van Nijmegen, waar een greenfee speler overleed. Ook van bliksem is bekend dat deze op golfbanen zorgt voor dodelijke ongevallen of met zwaar letsel.

Blikseminslag op de tee.
Goede schuilgelegenheid met beveiliging tegen bliksem, is vereist.
Informatieposter m.b.t. onweer, opgehangen in een schuilhut.

Waarschuwing tegen uitglijden op natte, houten ondergrond.
Informatie bij de schuilhut over bescherming tegen bliksem.

Onderhoud

Het pakket aan onderhoudsmaatregelen dient afgestemd te zijn op preventie en het verhelpen van risicofactoren in alle facetten. Zie hiervoor ook de afzonderlijke Hoofdstukken. Waarschuwingsborden, verboden, geboden of andere communicatiemiddelen dienen functioneel te blijven en vragen met regelmaat om aandacht en zorg, zo ook het vrijhouden van begroeiing en vervuiling.

Verkeersbord met aanwijzing voor veiligheid, vrijstelling van struikgewas en begroeiing is wenselijk.
Beschadigde afvoerpijp kan schaaf- en snijwonden aan enkels opleveren.

Hygiëne

Hygiëne is zoals bij veel onderdelen aangegeven, een belangrijk aspect van preventie tegen onveilige situaties. Denk bv. aan het schoon houden van het water in de balwassers door de baan, zeker daar waar er een handdoekje beschikbaar is. Het soms sterk vervuilde en stinkende water wordt via de bal aan de handdoek overgebracht en vervolgens weer aan de handen van de speler.

Hygiëne is ook van belang rond afvalbakken waar vervuiling met zwerfvuil kan ontstaan. Bij schoenborstels door de baan dient waakzaamheid tegen ophoping van schoenvuil.

Voorbeelden van hygiëne welke kunnen bijdragen aan veiligheid en gezondheid.

Stof opwaaien tijdens droogte, vorm van hygiëne en veiligheid (fijn stof in ogen en longen).
Waterbassin voor schoonmaak van trolleywielen.
Wasbak of schoonmaaktrog, hygiëne rond vuile schoenen en trolleys.

Schoonmaakplaats voor schoeisel en trolleys, hygiënecorner. Met diverse hulpmiddelen.
Schoonmaakplaats met diverse mogelijkheden voor schoenen en trolleys, hygiënecorner.
Schoenborstels met verlengde handgrip voor steun en veiligheid.

Schoonmaakhoek voor schoeisel en trolleys, hygiënecorner.
Erosie voor de watercooler, onhygiënisch en riskant.

Veiligheid

Erosie bij banken, balwassers, water-coolers e.d., kan bijdragen tot uitglijden of struikelen, zo ook bij erosie op en langs paden en wegen. Het ontbreken van trappen of hellingbaan bij verhoogde teeboxen vraagt om problemen.

Op zuil gemonteerde camera's om verschillende omgevingshoeken te bewaken.
Bestrijdingsmiddel bij brand, aanwezigheid van brandslangen in gebouwen en terrein.
Een mistige omgeving biedt weinig zicht, veiligheid dient in acht te worden genomen.
onderdeel/veiligheid.txt · Laatst gewijzigd: 2021/01/19 17:42 door Herman H. Berteler